نگاهی به هیپنوتیزم درمانی

مقدمه

نگاهی به هیپنوتیزم درمانی

نگاهی به هیپنوتیزم درمانی عنوان سخنرانی دکتر حریری در جمع پزشکان در آزمایشگاه پارسه

هیپنوتراپی در شاخه‌های مختلف طب به ویژه روان‌پزشکی کاربردهای فراوانی دارد، هیپنوتراپی به ‌دلیل توانایی‌های متنوع و شکل خاص تکنیک‌ها، همواره مورد توجه هر دو گروه بیمار و درمان‌گر بوده است. باورهای اشتباهی مانند قدرت هیپنوتیزور، تحت سلطه قرار‌گرفتن سوژه، دخالت نیروهای ماوراءالطبیعه و… سا ل‌ها مانع پیشرفت هیپنوتیزم علمی بوده‌اند. خوشبختانه طی ۵۰‌سال اخیر، پیرو توجه فزاینده به مطالعه‌ی علمی هیپنوتیزم، بسیاری از شُبَهات برطرف شده و این پدیده‌ی منحصربه‌فرد، به‌عنوان درمانی مؤثر و قدرتمند، مورد تأیید و استفاده‌ی مراکز معتبر علمی در سطح بین‌المللی قرار گرفته است. در حال حاضر در سراسر اروپا و آمریکا، تمایل مردم و درمان‌گران برای بهره‌گیری از فواید ارزشمند هیپنوتیزم، روزبه‌روز بیشتر می‌شود و این روش درمانی، محبوبیت و کاربرد افزون‌تری می‌یابد.

 اعتبار علمی هیپنوتیزم

در کتاب کاپلان سادوک چاپ ۲۰۰۷ به صراحت ذکر گردیده که انجمن پزشکان آمریکا و انجمن روانپزشکان آمریکا از سال ۱۹۸۵ هیپنوتیزم درمانی را موثر و بدون ضرر اعلام کرده اند و تدریس آنرا توصیه نموده اند. همچنین به صراحت اعلام کرده است که اکنون مدت زمان زیادی است که هیپنوتیزم از دسته طب مکمل و طب جایگزین خارج شده و جزء بدنه علم روانپزشکی و پزشکی قرار گرفته است.

کاربردهای هیپنوتیزم بالینی

می توان از هیپنوتیزم در شاخه‌های مختلف طب و روانشناسی بالینی در حوزه های بزرگسالان، کودکان و نوجوانان بهره های فراوانی گرفت که به بعضی از آنها اشاره می‌شود:طب داخلی: کنترل دردهای مزمن (مانند انواع سردرد و دردهای نوروپاتیک)، کنترل تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی و بهبود کیفیت زندگی بیماران سرطانی، رعایت بهتر رژیم غذایی سالم و کنترل وزن، ترک سیگار و سایر عادات ناپسند، کنترل سندرم روده تحریک‌پذیر
طب جراحی: آمادگی قبل از جراحی و درمان ترس از عمل، کنترل درد بعد از عمل، القای بی‌هوشی بدون استفاده از داروهای وریدی و استنشاقی و یا با حداقل مصرف دارو و بنابراین حذف یا کاهش عوارض این داروها، القای بی‌حسی موضعی بدون استفاده از دارو، کنترل نسبی خونریزی حین عمل، کمک به تسریع ترمیم بافت آسیب دیده

طب زنان و زایمان: کنترل علائم سندروم پیش از قاعدگی (پی ام اس)، کنترل دردهای همراه قاعدگی (دیسمنوره)، کنترل ویار حاملگی، زایمان آسان

طب ورزشی: افزایش اعتماد به نفس، افزایش بهره‌وری ورزشی و بهبود رکوردها

طب روانپزشکی: رواندرمانی و روانکاوی هیپنوتیزمی(Hypnoanalysis)، شناخت-رفتاردرمانی هیپنوتیزمی (ِ(CBH، رفتاردرمانی هیپنوتیزمی، درمان اختلالات شبه جسمی، اضطرابی و روان‌تنی، درمان افسردگی، درمان انواع فوبی ها (ترس های بیمارگونه)، تقویت ایگو و افزایش اعتماد به نفس، افزایش امید به زندگی، افزایش بهره‌وری تحصیلی .

لیست برخی از کاربردهای درمانی هیپنوتیزم :

1. درمان بی خوابی

2. معالجه حالات اضطرابی

3. درمان حالات هیجانی

4. درمان افسردگی

5. درمان پرخوری و کم خوری

6. فشار خون

7. رفع بیماریهای روان تنی

8. درمان ضعف و فقدان اعتماد به نفس

9. معالجه عدم قدرت در تمرکز فکر و ضعف حافظه

10. ایجاد انگیزه و امید به آینده و ایجاد روحیه مثبت و شاد

11. انواع آلرژیها و حساسیت

12. آسان و قابل تحمل کردن مشکلات دوران قاعدگی و نیز کاستن از شدت علائم

13. مهار خونریزی تروماتیک یا حین جراحی (و اعمال دندانپزشکی)

14. تسهیل رواندرمانی با امکان دسترسی سریع به خاطرات سرکوب شده آزار دهنده

15. بیماری ام اس

16. درمان عادت جویدن ناخنها

17. کاستن از عوارض کموتراپی

18. کمک به درمان زگیل

19. درمان وسواس و رفتارهایی که فرد به صورت اجباری انجام می دهد

20. آسم و تنگی نفس

21. کنترل دردهای مختلف حاد و مزمن

22. درمان یا کنترل میگرن و انواع سردردهای تنشی

23. فیبرو میالژیا ( دردهای خاص عضلانی)

24. بالا بردن قدرت سیستم ایمنی بدن

25. درمان لکنت زبان

26. تسریع در بهبودی سوختگی ها

27. کاستن از خونریزیهای بیماران هموفیلی

28. تسریع در جوش خوردن شکستگی استخوان

29. قابل تحمل کردن استرس و ناراحتی ناشی از اقدامات پزشکی (همچون آندوسکوپی، عکس رنگی، آنژیوگرافی)

کاربرد هیپنوتیزم در درمان اضطراب:

شاهکار هیپنوتیزم رفع اضطراب است چون ابتدای شروع هیپنوز ، ایجاد و تداوم تن آرامی   (Relaxation)  است .

عوامل جسمانى و زیست‌شناختى اضطراب :

ژنتیک اضطراب اغلب از زمان کودکى و طفولیت شروع می‌شود. بنابراین تشخیص علائم زود هنگام این اختلالات از اهمیت خاص کلینیکى برخوردار است. مطالعات در این زمینه روى دو قلوهایى که پدر و مادر مضطرب داشتند شروع شده و ثابت شده است که اختلالات اضطرابى به شدت در فرزندان دوقلوى والدین مضطرب، حتى آنانکه در محیطهاى مختلف بزرگ شده‌اند، بیشتر است. در این زمینه ژنهاى مخصوصى که واسطه‌هاى شیمیایى مجزایى را تولید می‌کنند شناخته شده است .

اختلالات اضطرابى در کودکان بطور شایع

اضطراب جدایى، اضطراب امتحان، ترس از مدرسه، اضطراب اجتماعى

انواع مختلف اضطراب

۱ـ اختلال اضطراب فراگیر یا منتشر (Generalized Anxiety Disorder):

ترکیبى از علائم زیر در این اختلال وجود دارد:طپش قلب، تنگى نفس، اسهال، بی‌اشتهایى، سستى، سرگیجه، تعریق، بی‌خوابى، تکرر ادرار، لرزش، فقدان آرامش، مرطوب بودن کف دست، احساس گرفتگى گلو، نگرانى نسبت به آینده، گوش به زنگ بودن نسبت به محیط. در اضطراب فراگیر خطر واقعى وجود ندارد.

در اضطراب عقاید غیرمنطقى، غلط و اغراق‌آمیز در مورد خطرات موجود شکل میگیرد. مثل اضطراب امتحان که با افکار و عقاید اغراق آمیز  همراه است .

 

۲ـ اختلال هراس (Panic Disorder):

نوعی از اختلال اضطرابی است. در هنگام حمله ی پانیک مقادیر زیادی آدرنالین در خون ترشح می شود و  مبتلایان می گویند این حملات دلهره آورترین وقایع زندگی آنها است. اگر این حملات بصورت مکرر و غیر منتظره اتفاق افتد بعنوان بیماری پانیک تلقی خواهد شد ، ولی حملات پانیک در جریان دیگر بیماریهای اضطرابی نیز اتفاق می افتد. بعنوان مثال کسانی که دچار فوبیا(ترس از مکانهای سربسته ، ارتفاع ، جاهای پرازدحام و … ) هستند ، ممکن است حملات پانیک را با قرار گرفتن در شرایط اضطراب آور تجربه کنند.

این افراد دچار حملات اضطرابى پیش‌بینى نشده‌اى می‌شوند که ممکن است چند ثانیه، چند ساعت و حتى چند روز ادامه یابد. مبتلایان به این اختلال می‌ترسند مبادا بمیرند، دیوانه شوند یا بی‌اختیار دست به کارهایى بزنند و یا علائم روانى ـ حسى غیرمعمول نشان دهند.

۳-سایر اضطراب های فراگیر : (Simple Phobia)

ترسهاى اختصاصى یا ساده شایعترین نوع ترس است. در خانمها بیشتر وجود دارد. یک نوع ترس غیرمنطقى است که طى آن فرد از مواجهه با اشیاء، فعالیتها و موقعیتهاى خاص همچون ترس از حیوانات، طوفان، بلندى، جراحت، خون و مرگ اجتناب می‌کند. در این موارد خود فرد متوجه افراطى و غیرمنطقى بودن ترس خویش است.

۴ـ ترس از مکانهاى باز (Agoraphobia):

افراد مبتلا به این اختلال از وارد شدن به موقعیتهاى ناآشنا هراس دارند. مثلاً از رفتن به فضاى باز، مسافرت و حضور در ازدحام امتناع می‌کنند. این افراد از ترک کردن محیط منزل دچار ترس شدید هستند. این اختلال در نوجوانى شروع می‌شود و معمولاً این افراد تجربه اضطراب جدایى را در دوران کودکى داشته‌اند.

۵ـ ترسهاى اجتماعى (Social Phobia):

این نوع ترس از اواخر دوران کودکى یا اوائل نوجوانى شروع می‌شود. این افراد در مواجهه با دیگران احساس شرمسارى می‌کنند، نگران هستند که دستها و صدایشان نلرزد و سرخ نشود. معمولاً از صحبت کردن و غذا خوردن در حضور جمع، ابراز وجود کردن، انتقاد کردن، اظهارنظر کردن و اشتباه کردن می‌ترسند.

۶ـ اختلال وسواس (Obsessive-compulsive Disorder):

افکار یا اعمال غیر ارادى، تکرارى و غیرمنطقى که فرد برخلاف میل خود آن را تکرار می‌کند. این بیمارى می‌تواند به‌صورت وسواس فکرى، وسواس عملى و یا وسواس فکرى و عملى توأم با هم باشد.در وسواس فکرى، فرد نمی‌تواند فکرى را از ذهنش خارج کند (مثل افکار پرخاشگرى یا جنسی)، یعنى یک فکر، عقیده، احساس مزاحم و تکرار شونده وجود دارد. در وسواس عملى فرد براى اجراى تکرارى عملى خاص یا سلسله اعمالى خاص احساس اجبار می‌کند مثل شستن مکرر دستها.

۷ـ اختلال استرس پس از سانحه (PTSD: Post Traumatic Stress Disorder):

این اختلال که بنام  «سندرم موج انفجار» هم نامیده می‌شد. معمولاً با یک استرس شدید هیجانى که شدت آن می‌تواند براى هرکس آسیب‌رسان باشد همراه است از قبیل جنگ، بلا یا سوانح طبیعى مثل زلزله، مورد حمله یا تجاوز به عنف واقع شدن و تصادفات شدید.

درمان دارویى اضطراب:

طبق اظهار نظر رسمى FDA (سازمان غذا و دارویى آمریکا) در سال ١٩٧٨، ده میلیون آمریکایى از داروهاى دسته بنزودیازپین ها استفاده می‌کرده‌اند. عده‌اى معتقدند که این آرام‌بخش ها روش مؤثر و کم هزینه‌اى در مقایسه با سایر طرق درمانى است. عده‌اى نیز بر اثرات مؤثر درمانهاى غیردارویى تأکید دارند. در گذشته داروهایى از خانواده بنزودیازپان ها مانند دیازپام (والیوم)، آلپرازولام (زانکس)، لورازپام (آتیوان) و باسپیرون در درمان اختلالات اضطرابى مورد استفاده قرار می‌گرفت.در حال حاضر استفاده از داروهاى ضدافسردگى مانندSertraline (Zoloft)، Paroxctine (Paxil)، Fluxetin) (Prozac) و  Venlafaxineکاربرد بیشترى دارد.تجویز داروهاى ضد اضطراب یک پدیده مشخص در تمام دنیا است. تخمین زده می‌شود که بین ١٠ تا ٢٠% از مردم در نیمکره غربى تقریباً به‌طور مرتب از این داروها استفاده می‌کنند

درمان غیردارویى اضطراب:

درمان غیردارویى شامل تکنیکهاى متعددى می‌باشد. در تمام این روشها به بیمار آموزشهاى کسب آرامش یاد داده می‌شود و بدین ‌وسیله بدن خود به مقابله مؤثر و مستقیم با عوامل تنش‌زا برمى خیزد. تن‌آرامى یا آرام‌سازى (Relaxationـ تن‌آرامى یا آرام‌سازى)ـ مواجهه‌سازى (exposure)ـ غرقه‌سازى (Flooding)ـ حساسیت‌زدایی (Desensitization)  ـ سرمشق‌دهى (Modeling)ـ توقف فکر (Thought Stopping) ـ و موارد دیگر

کاربرد هیپنوتیزم برای پیشرفت تحصیلی

افت تحصیلی اجزائی دارد که با شناخت آنها و آموزش و بکارگیری راهکار مناسب برای هر کدام از آنها میتوان باعث جبران، یا پیشگیری و یا توقف روند آن شد .

توجه به این نکته مهم است که حوادث، مشکلات  و بیماریهای ناگهانی و درگیریهای درون خانواده که روی دانش آموز تاثیر می گذارند و همچنین اختلالات جسمانی طول کشیده ( مزمن ) بعلت شایع نبودن، لازم است بصورت انفرادی مورد بررسی قرار گیرند لیکن  عمده مسائلی که باعث افت تحصیلی می شوند و درمانهای ریلکس محور میتوانند در بهبود آن موثر باشند شامل موارد زیر است:

     اختلالات خواب ، فقدان علاقه و انگیزه کافی برای تحصیل، یا از دست دادن علاقه و انگیزه به هر علتی ، فقدان قدرت تمرکز کافی، یا از دست دادن آن به هر علتی، مشکلات حافظه ، فقدان اعتماد به نفس و عزت نفس ، وجود اضطراب و نگرانی های بیمورد بخصوص اضطراب حین امتحان

کاربردهای هیپنوتیزم در دندانپزشکی

استفاده از هیپنوتیزم در درمانهای دندانپزشکی بقدری وسیع و موثر بوده است که نه تنها در کتب معتبر هیپنوتراپی غالبا یک بخش مجزا به این بحث اختصاص داده میشود که کتابهای زیادی با عنوان کاربردهای هیپنوتیزم در دندانپزشکی موجود میباشند. این مسائل نشانگر میزان اهمیت و کارائی بالای هیپنوتیزم در دندانپزشکی میباشد که مهمترین موارد آن بشرح زیر میباشند:

 کاستن از شدت خونریزی، تسریع در تحمل پروتزهای متحرک، قابل تحمل کردن باز ماندن دهان برای مدت طولانی، کاستن از ترشح بزاق ( که هم تحمل شرایط را برای بیمار آسان میسازد و هم اینکه محیط مناسبتری را جهت کار فراهم میکند)، ایجاد بیحسی کامل یا نسبی بطور موضعی، کاستن از مشکلات جسمی و روحی بیمار در درمان ارتودنسی، درمان دندان قروچه، ایجاد آرامش و کم کردن استرس بیمار (که این امر موجب آرامش دندانپزشک و افزودن بر تمرکز فکری او هم میشود و کیفیت درمان را افزایش میدهد)، دندانپزشکی کودکان و موارد دیگر

کاربرد هیپنوتیزم در درمان MS :

بیماری MS یکی از بیماریهای صعب العلاج سیستم عصبی است که در آن میلین سلولهای عصبی دچار مشکل می شود. این بیماری در سیر پیشرفت خود فراز و نشیبهای زیادی دارد و متاسفانه در حال حاضر درمان موفقی ندارد. هیپنوتیزم نیز نقشی در درمان MS نداشته و هیچ مرجع رسمی هیپنوتیزم درمانی را برای درمان MS توصیه ننموده است. آنچه باعث این اشتباه که هیپنوتیزم می تواند MS را درمان کند می شود آن است که در بیماریهائی چون MS ، امید به بهبودی می تواند احساس بهبودی ایجاد کند ولی متاسفانه باعث بهبودی نمی شود. لذا باید توجه داشت که هرگز درمان اصلی را زیر نظر یک متخصص اعصاب داخلی به امید چنین احساس زودگذری رها نکنیم. از طرفی ثابت شده است که اضطراب ها و استرس ها باعث شدت گرفتن سیر بیماری میشود و از آنجا که این اضطراب ها و استرس ها را میشود با موفقیت توسط هیپنوتیزم برطرف کرد لذا میشود همراه با درمان اصلی برای رفع این اضطراب ها و استرس ها از هیپنوتیزم استفاده کرد تا پیشرفت بیماری به تاخیر بیفتد.

کاربرد هیپنوتیزم در درمان افسردگی

افسردگی، یک بیماری روانی ناشی از اختلالات مغزی و سیستم عصبی نیست، افسردگی، یک انحراف عاطفی است. به عبارت دیگر، افکار منحرف و فریب‏آلود، مجموعه‏ای از احساسات: غم و اندوه، عدم اعتماد به نفس، بی‏تفاوتی و بی‏حوصلگی، خستگی و ضعف، ناامیدی و… حالتی تحت عنوان افسردگی را به دنبال می‏کشند و در صورت شدت ، قربانی خود را به طرف خودکشی سوق می‏دهند.

افکار غیرمنطقی، غیرواقعی و فریب‏آلود، علت افسردگی هستند و چنانچه این افکار، تصحیح و اصلاح شوند، افسردگی نیز درمان خواهد شد.

روش‌های درمانی متنوعی مانند دارودرمانی، رفتاردرمانی، شناخت‌درمانی، خانواده‌درمانی، مشاوره، یوگا، مدیتیشن، روش‌های تن‌آرامی، هیپنوتراپی برای مداوای افسردگی به‌کار رفته‌اند.

کاربرد هیپنوتیزم در درمان اختلال خواب:

اختلال خواب شامل اشکال در شروع یا دوام خواب که ممکن است مداوم یا گذرا باشد. بی خوابی کوتاه مدت معمولاً با اضطراب یا انتظار یک تجربه اضطراب انگیز مانند امتحان همراه است

 بی خوابی ناشی از اختلالات طبی:

۱- دشواری در خواب رفتن به دلیل هر گونه اختلال دردناک یا ناراحت کننده و ضایعات دستگاه عصبی مرکزی

 ۲- دشواری در دوام خواب به دلایل زیر است :  سندرم های وقفه تنفسی هنگام خواب، خروپف در خواب میوکلونوس شبانه و نشانگان پاهای بیقرار، عوامل مربوط به رژیم غذایی، رویدادهای دوره ای، تأثیرات مستقیم مواد، تأثیرات ترک مواد، بیماری های غددی یا متابولیک، بیماری های عفونی و نئوپلاستیک ( سرطانی ) یا سایر بیماری ها، اختلالات دردناک یا ناراحت کننده، ضایعات یا بیماری های ساقه مغز یا هیپوتالاموس، سن بالا

بی خوابی ناشی از اختلالات روانی یا محیطی:

اضطراب، تغییرات محیطی، اختلال ریتم شبانه روزی خواب، افسردگی، اختلالات استرس پس آسیبی (PTSD)، اسکیزوفرنی .

بی خوابی می تواند یکی ازعوارض ناشی از عصبانیت، افسردگی یا استرس باشد و یا در اثر برخی داروها ایجاد شود. یکی دیگر از اختلالات خواب که منجر به بی خوابی می شود، آپنه ی خواب است.

 کاربرد هیپنوتیزم در درمان لکنت زبان

ویژگیهای خاص لکنت زبان در افراد مختلف بسیار متغیرند. برخی از افراد دارای لکنت تنها در تلفظ هجاها مشکلاتی دارند و برخی دیگر، نخستین تکرارها و تردیدها با شکلکها و یا حرکاتی در قسمتهای مختلف بدن همراهند(مانند:چشمک زدن، تیکهای مختلف،لرزش لبها یا چهره، تکان دادن سر،حرکتهای تنفسی، گره کردن مشتها )  همچنین اغلب دیده می شود که فرد دستخوش یک حالت هیجانی مانند: ترس، خشم وشرم می شود.تحقیقات نشان داده اند که تنیدگی(stress) یا اضطراب ، لکنت زبان را تشدید می کند.

  ۵۰ تا ۸۰ درصد کودکان در همان زمان کودکی خود بخودبهبود می یابند  . اما در صورت باقی ماندن ، لکنت مشکلاتی را ببار می آورد که آثار آن  گاه برای همیشه باقی می ماند. در سنین مدرسه موجب طرد اجتماعی از سوی همکلاسی ها و مشکلات تحصیلی میگردد. در سنین بالاتر محدودیت انتخاب شغل و بعضاً تحصیلات عالیه را موجب میشود.

 عوامل مؤثر در ایجاد یا تداوم لکنت زبان که بوسیله هیپنوتیزم میتوان درمان نمود به شرح زیر می باشد .

۱- ضربه های شدید و شوکهای عاطفی و روانی

۲- احساس تهدید و ناامنی در خانواده

۳- خاطرات تنبیه بدنی در مدرسه و خانه

۴- انتقاد شدید از کودک در هنگام زبان باز کردن

۶- تکرار والدین و اطرافیان در موقعی که کودک کلمات را نادرست بیان می کند.

امروزه از روشهای مختلفی برای اصلاح، درمان و بازپروری اختلالات گویایی و لکنت زبان استفاده می‌نمایند مثل :

روشهای زبانی یا تلفظی [گفتاردرمانی] که بوسیله کارشناس گفتار درمانی انجام گیرد.

این نکته نیز بسیار قابل توجه است که نباید مبنای عاطفی را در کند زبانی نادیده گرفت.از زمانیکه از روانشناسی در درمان و بهبود لکنت زبان استفاده شد روشهای دیگری هم معمول گشت روش دو جانبه یا مکمل روشی است که به بازپروری و پرورش جنبه‌های دوگانه فکری و زبانی اهمیت فراوان داده می‌شود. این روش بیشتر در مورد کودکان ۳ تا ۷ ساله استفاده می‌شود و معمولا نتایج ثمر بخشی دارد. هدف این روش در واقع پرورش دوگانه‌ای از قدرت و صحت تفکر، قدرت و صحت بیان است. به عنوان مثال برای نیل به این منظور به کودک می‌آموزند که افکار خود را اصلاح کرده و بطور روشن دریابد، فقط افکار واضح و روشن خود را به زبان جاری نماید و کلمات و جملات را دقیق و رسا بازگو نماید.

روشهای روان درمانی، بویژه در مورد افرادی که دچار کشمکش‌های عاطفی و اختلالات روانی عصبی هستند بکار می‌رود. روش روان درمانی برای کودکان سنین پایین ثمر بخش نمی‌باشد.

رفتار درمانی نیز از روشهای متداول و نسبتا جدید در اصلاح و بازپروری لکنت زبان روش تغییرات و اصلاحات رفتاری می‌باشد. نظریه مدافعان این روش در این است که یکی از علل لکنت زبان کودک رفتارهای سازش نایافته و یا ناهنجار اوست. لذا در این روش سعی بر اصلاح رفتارها و بالطبع تقلیل لکنت زبان کودک است.

تنها محدودیت این روشها زمانبری خیلی زیاد آنها و بالطبع هزینه بری آنهاست که اگر صرف وقت مراجعه کننده و احیانا همراه او را و احیانا اوقاتی را که مراجعه کننده و احیانا همراه او با غیبت از سر کار و کسر حقوق و درامد خود به این برنامه تخصیص میدهند به حساب بیاوریم هزینه و وقت قابل توجهی است. چندین ماه، هفته ای دو تا سه جلسه طول میکشد تا نتایج مورد انتظار پدید آیند . از طرفی متاسفانه بعد از یکسال شانس عود و بازگشت علائم ۷۰% است. هیپنوتیزم این زمان را بشدت کاهش میدهد و با سرعت خیلی بیشتر و میانبر همان نتایج را ببار می آورد. و در ترکیب با خودهیپنوتیزم تاثیر آن مرتبا تکرار میگردد.

به سطح آوری کشمکش‌های عاطفی و اختلالات روانی عصبی ، تنش‌ها و اضطراب و هیجانات عاطفی از عمق ضمیر ناخودآگاه و شفاف کردن آنها با تکنیکهای هیپنوتیزمی و رویارویی هیپنوتیزمی با آنها بسیار شورانگیز و خارق العاده است و زمانبری و هزینه کمتری را تحمیل میکند. و پایداری نتیجه نیز بیشتر است.

دارو درمانی : برخی اعتقاد دارند که یکی از عوامل لکنت تنش‌ها و اضطراب و هیجانات عاطفی است، لذا  داروهای آرام بخش می‌توانند تا حدودی کودک را از اضطراب و هیجانات عاطفی به دور داشته و در نتیجه لکنت زبان او را تقلیل دهند.

روش خود درمان گری، در واقع می‌تواند نوعی روش رفتار درمانی نیز تلقی شود، بر این اساس استوار است که فرد دارای لکنت با انگیزه قوی و ایجاد تغییرات لازم در زمینه بازخوردها و نگرشهایش نسبت به لکنت خود به برنامه‌ای منظم، مشخص و بطور جدی و مصمم تلاش کند که اختلال گویایی خود را اصلاح کند.

کاربردهای هیپنوتیزم در درمان با هدف کمک به درمان آلزایمر  ( جدید  ! )

از جمله عوامل ایجاد آلزایمر اضطراب ، استرس ، افسردگی ، مصرف دخانیات ، روش زندگی نامناسب و فشار خون بالا می باشد و هیپنوتیزم در درمان همه این موارد کاربرد دارد و توانائی هیپنوتیزم در پیشگیری و به تعویق انداختن آلزایمر در زمان قبل از بروز آلزایمر بوسیله درمان این موارد است . همچنین وقتی برای اولین بار برای کسی تشخیص آلزایمر مطرح می شود وی دچار استرس و افسردگی میگردد و همین امر موجب تشدید بیماری آلزایمر میگردد

 درمان آلزایمر : درمان در بیماران مبتلا به آلزایمر به معنی جلوگیری از پیشرفت بیماری است و در این زمینه روان درمانی ، رایحه درمانی، هنر درمانی و ماساژ درمانی امروزه برای پیشگیری از شدت یافتن بیماری مطرح است ، به نظر من هر سه مورد ماساژ درمانی ، هنر درمانی و رایحه درمانی موجب شادابی ، نشاط و انبساط خاطر فرد می شود و هیپنوتیزم می تواند بخودی خود از طریق همین مکانیسم عمل کند به شرطیکه فرد در مرحله قبل از ابتلا به آلزایمر یا در مرحله ای باشد که قدرت همکاری داشته باشد و در ضمن هیپنوتیزم درمانی یکی از شیوه های مورد قبول روان درمانی است باز هم بشرط اینکه فرد قدرت همکاری داشته باشد .

 

 ( جـدیــــــد ! ) :

معرفی یک مورد نجات از معلولیت با هیپنوتیزم(Case Report):

مقدمه :

تاکنون هیپنوتراپی عمدتاً در مواردی بکار رفته که آن موارد یا تماماً منشاء و علایم اضطرابی یا ذهنی داشته مانند اختلال خواب یا اختلالات عادتی یا تقویت حافظه یا تقویت اگو که هم علایم بیماری و هم روند بهبودی در آنها بصورت Subjective، نامشهود و درونی بوده است و یا اینکه قسمتی از دلایل آن ناشی از استرس ها و فشارهای عصبی بوده و قسمتی از آن دارای دلایل جسمانی و فیزیولوژیک می‌باشد و بیمار دارای علایم جسمانی است مانند گاستریت، تیک‌های مختلف، سردردهای تنشی و میگرن، ریزش مو و بیماریهای پوستی که علایم بیماری و روند بهبودی در آنها قابل مشاهده و Objective  است. کاربردهای هیپنوتیزم در درمان بیماریهای جسمی که منشاء اضطرابی دارند و در عین حال علایم بیماری قابل رویت می‌باشد، جذابیت خاصی دارد. لذا بنظرمیرسد موردی که در این مقاله معرفی میشود بدلیل اینکه یک مورد استثنایی بیماری جسمی است که فشارهای عصبی و اضطراب در ایجاد آن نقشی نداشته و علایم بهبودی در آن کاملا قابل رویت است جذابیت مضاعف دارد. بنظرم این اولین بیماری است که با تلقینات ابتکاری برای افزایش پرفیوژن بافتی از یک معلولیت جدی رهایی می‌یابد. و می‌تواند شروع راهی جدید برای بیمارانی از این نمونه باشد. در واقع او اولین و تنها شاهد مثال برای کمک موثر به درمان مشکلات عروقی با هیپنوتیزم است.

ثانیا، تاکنون از هیپنوتیزم در مبحث جریان خون، عمدتا از تکنیک‌هایی استفاده میشده که جریان خون را در یک عمل جراحی قطع کنند و یا کاهش دهند و یا در بیماران هموفیلی از خونریزی زیرجلدی در اثر ضربه جلوگیری کنند یا کاهش دهند،‌ اما اینکه از هیپنوتیزم برای افزایش جریان خون برای جلو گیری از معلولیتی به این حد جدی استفاده شود تا کنون در کتب هیپنوتیزمی ذکری به میان نیامده است.

ثالثا در تلقینات این بیمار ابتکار دیگری بکار رفته و آن اینکه در روانکاوی و هیپنوتیزم از Dissociation  استفاده میشود و این Dissociationها همگی دو گانه و دارای دو وجه هستند اما در این بیمار به گونه‌ای دیگر عمل شد .

ABSTRACT IN ENGLISH

گزارش :

بیمار آقائی۳۱ ساله است که اوایل سال۸۷ بعلت ترومای ناشی از جسم نوک تیز در ناحیه کشاله ران چپ دچار صدمات جدی شد. بطوریکهFemoral vein آسیب جدی دید وFemoral artery،   traumatizeشد، بعد از مدتی آنوریسمFemoral artery و آبسه و عفونت محل تروما اتفاق افتاد وFemoral artery bypass در تاریخ آذرماه ۱۳۸۷ برای وی انجام شد. اما ترمیم وریدی میسر واقع نگردید و حتی بعدها هم تعبیه رگ مصنوعی بعلت نبود و یا کمبود ضربان مناسب (Pulsation) مقدور نگردید و پرفیوژن بافتی در اندام تحتانی چپ با مشکلات جدی مواجه شد و به کرات برای وی تشخیص نارسائی وریدی اندام تحتانی چپ در پرونده پزشکی درج گردید.

در همان سال ۸۷ قبل از بروز گانگرن و یا کبودی و نکروز بافتی، سرویس اورتوپدی مورد مشاوره با این استدلال که در هر صورت خون‌رسانی مختل است و دیر یا زود پای چپ گانگرن خواهد شد و خطر جانی خواهد داشت پیشنهاد قطع پای چپ از زیر زانو را مطرح کردند و حتی رضایت عمل هم گرفتند. لیکن این عمل جراحی مورد موافقت اتند جراحی عروق قرار نگرفت و استدلال کردند تا هر زمان که این پا میتواند مورد استفاده باشد، از آن نگهداری شود و هر زمان که گانگرن صورت گرفت و یا نکروز بافتی ایجاد شد بر حسب مورد مبادرت به دبریدمان و یا Skin graft و یا عمل جراحی قطع پا نمایند.

این  follow،conservative  چند سال طول کشید و در این مدت  distal part ساق پای چپ و قوزک پا به کبودی گرائید و مراحل زخم و نکروز بافتی و عفونت شروع شد. چندین نوبت در فاصله‌های زمانی دبریدمان صورت گرفت و در نهایت بعلتSkin defect  در ناحیه قوزک خارجی در تاریخ ۷/۹/۱۳۹۰   Skin graft انجام شد. اما با توجه به تورم زیاد، زخمهای چرکی، کبودی‌ها و نکروز و نگرفتن گرافت و ترشحات چرکی و وخامت اوضاع در نهایت نیمه سال ۹۱ توصیه به قطع پا مجدداً مطرح شد و وی کاندید عمل جراحیbelow knee amputation شدند.

وضعیت ایشان در این مقطع زمانی به این قرار بود:

۱-      تغییر رنگ پوستdistal part ساق پای چپ،

۲-      کبودی روی پا، انگشتان و کناره‌های داخلی و خارجی پا

۳-      نیاز به سه بار پانسمان گاز وازلینه در شبانه روز بعلت ترشحات در ناحیه نکروتیک گرافت

۴-      تورم شدید پای چپ بطوریکه قادر به پوشیدن کفش نبودند

۵-      تشدید تورم و ترشح پس از کمی راه رفتن

۶-      ایجاد درد پس از کمی راه رفتن که مانع از ادامه راه رفتن می‌شد.

۷-      اضطراب، فشارهای روحی-روانی، تحریک پذیری و پرخاشگری.

من به امید بهبود شرایط فیزیولوژیک به ایشان پیشنهاد چند جلسه هیپنوتیزم درمانی دادم.

شرح جلسات هیپنوتیزمی:

جلسه اول ۴/۹/۹۱: در این جلسه با آرامش پیشرونده عضلانی(PMR) و پرواز دست(hand elevation) شروع کردم و تصویر سازی ذهنی به وی داده شد که نامبرده با پیش زمینه اعتقادات مذهبی، مکان مقدسی را بخوبی تجسم کردند و خود را در محیط احساس می‌کردند.

یکی از نتایج مهم جلسه اول این بود که بیمار علیرغم درد و ناراحتی همیشگی، توانسته بود به مدت نزدیک یک ساعت بدون حرکت در جایی بنشیند و بی دردی هیپنوتیزمی را تجربه کند.

در شروع جلسه سوم بیمار خاطر نشان کرد که بعلت کم شدن ترشحات اطراف گرافت نکروز شده در اثر تاثیرات دو جلسه قبلی، پانسمانهای مورد نیاز روزانه‌اش کمتر شده و قرمزی در اطراف گرافت و داخل آن ایجاد شده است. همچنین عنوان کرد پزشک معالجش قبلاً توصیه نموده بود که عصبانی مضطرب و پرخاشگر نشود تا زخمها زودتر بهبودی پیدا کنند اما این توصیه توسط وی قابل انجام نبوده است. لذا در جلسه سوم تلقینات ضد پرخاشگری و ایجاد کننده آرامش هم اضافه شد .

در شروع جلسه چهارم بیمار عنوان نمود ترشحات باز هم کمتر شده، پانسمانها که در ابتدا سه بار در روز بوده به یکبار در روز کاهش یافته بعلاوه سطح قرمزی ها بیشتر شده است. نکته مهم دیگر کاهش ورم پا بود؛ و اظهار نمود اکنون بر خلاف گذشته با وجود فعالیت و راه رفتن تورم پا بیشتر نمی‌شود. در معاینه‌ای که انجام دادم قرمزی‌ها بعنوان نشانه بهبود خونرسانی مشهود بود کبودی‌ها کمتر شده بود، ورم پا کمتر شده بود.

در شروع جلسه پنجم بیمار عنوان نمود : تنها پانسمان روزانه حتی موقع تعویض هم تمیز است زخم و ترشحی ندارد . در معاینه بهبودی مشهود بود.

بعد از ۷ جلسه هیپنوتیزم درمانی بیمار به ملاقات پزشک جراح می‌روند که پزشک معالج با لبخند و کنایه از اینکه دیگر به پای مصنوعی احتیاج نخواهی داشت در انتهای ویزیت عیناً میفرمایند “اینطور که بوش میاد، دیگه لازم نیست پایت را تعویض کنیم .” !

نتایج:

در این بیمار پس از یک سال که از انجام گرافت گذشته بود، و در نهایت علایم بوجود آمده و سیر بیماری بگونه‌ای بود که منجر به تصمیم‌گیری مبنی برElective below knee amputation شده بود، کلیه علایم شامل کبودی‌ها، نکروز، تورم، ترشح ناحیه نکروتیک گرافت،Claudication  و درد پس از هفت جلسه هیپنوتراپی بهبودی واضح و کامل یافت و بیمار از نظر سلامتی و وضعیت شغلی و اقتصادی در شرایط بسیار مناسبتر قرار گرفت.

بحث و نتیجه گیری:

این بیمار تواماً از نارسایی وریدی و شریانی رنج می‌برده و نشانه بارز آن نکروز و سیانوز است که از مشخصه‌های مشکلات پرفیوژن شریانی می‌باشد. متاسفانه برای این بیمار بجز شواهد بالینی، قبل و بعد از انجام هیپنوتراپی آزمایشات پاراکلینیک نظیر داپلر سونوگرافی و یا آنژیوگرافی بعلت مشکلات مالی وی انجام نشده تا بتوان مقایسه documented از شدت بیماری و میزان بهبودی داشت. اگر تعداد بیماران قابل قبول بیشتری در این زمینه بدست بیاورم و بتوانم تحت نظارت یک عضو کادر هیئت علمی و با بودجه‌ای که تعیین میشود جهت انجام آزمایشات پاراکلینیک قبل و بعد از هیپنوتراپی، از جمله داپلر سونوگرافی و یا آنژیوگرافی، روی آنها کار نمایم آنگاه است که میتوان ادعا کرد یکStudy علمی در این مورد انجام شده است .

همکاران فرهیخته و دانشمند، که با تحقیقات علمی سر و کار دارند و بدنبال شواهد علمی بیشتر و قابلیت تکرار شوندگی یک پدیده هستند تا بتوانند آنرا بعنوان یک اصل علمی بپذیرند، یقیناً آشکارا خواهند گفت و یا در نهان فکر خواهند کرد که این فقط یک مورد است و یک نمونه به تنهائی در مورد پذیرش اصول علمی ارزشی ندارد. بله درست است برای پذیرش یک اصل علمی وجود تنها یک مورد فاقد ارزش است، اما این case report می‌تواند راهی جدید باشد برای بیمارانی از این نمونه و امیدوارم شروعی برای مطالعات و تحقیقات بیشتر و برای درمان موارد مشابه باشد؛ همچنین اگر از دریچه منافع و سلامتی این بیمار و سایر بیمارانی شبیه ایشان به آن نگاه شود خواهیم دید که این مورد برای او و خانواده‌اش کاملاً ارزشمند می‌باشد.

طرح کردن اینCase Report هرگز به این معنی نیست که تمام موارد اختلال نارسائی شریانی و یا وریدی توسط هیپنوتیزم قابل درمان است و هرگز بعنوان درمان قطعی و درمان  Choiceاختلال و نارسائی عروق شریانی و یا وریدی نیست و چنین ادعایی غلط و اشتباه است، و نمی توان هیپنوتراپی را جایگزین دبریدمان و یا Skin graft  کرد. رسیدن به این نتیجه که هیپنوتیزم میتواند به بیماران نارسایی عروق شریانی و یا وریدی کمک کند، احتیاج به تحقیقات و مطالعه روی تعداد بیشتری از بیماران این چنینی و مشابه دارد. اینCase  منفرد تنها بعنوان اولین شاهد مثال برای تاثیر هیپنوتیزم در این زمینه است.

پست الکترونیک: HypnotismBidaar@Gmail.com     وبسایت  : www.HypnotismBidaar.com

تلفن :  ۴۴۶۱۵۲۶۹ و ۴۴۶۱۵۲۷۰      تلفن همراه: ۰۹۱۲۳۹۸۹۵۸۷

۷/۹/۹۰

چندین نوبت تحت درمان دبریدمان قرار گرفته skin graft انجام شد

۲۴/۹/۸۷     به علت مشکلات عروقی و جهت bypass  شریانی اندام…

  

ب: عکسهای پای یوسف الف در دی ماه ۱۳۹۰ :

 

د : عکسهای پای آقای یوسف الف در تاریخ ۲۴ /۱۱/۹۱ پس از هفت جلسه هیپنوتیزم درمانی :

از توجه شما ممنونم.

دکتر محمد جواد حریری ، پزشک و هیپنوتراپیست ( هیپنوتیزم درمانگر )