درهیپنوتیزم علمی به عنوان مثال طی یک عمل جراحی با هیپنوتیزم درمانگر سعی می کند تحریکات دردناکی را که روی بدن انجام می شود به کمترین میزان ممکن برساند.

هیپنوتیزم، خواب نیست

دکتر فتحی دبیر انجمن هیپنوتیزم بالینی در خصوص هیپنوتیزم علمی می گوید :  هیپنوتیزم خواب نیست و حواس فرد سر جای خود باقی است و بسته به این که هدف از هیپنوتیزم چه چیزی باشد، درمانگر مراحل هیپنوتیزم را تعیین و فرآیند خاص مورد نیاز را اجرا می کند. بنابراین تعبیرهایی که درباره شباهت هیپنوتیزم و خواب وجود دارد، از اساس نادرست است زیرا موقعیت مغز در حالت هیپنوتیزم با مغز در حالت خواب کاملا متفاوت است. مغز در هیپنوتیزم ۳ مرحله را طی می کند، جذبه، انفکاک و کاهش آگاهی محیطی این ۳ حالت، هم زمان در مغز اتفاق می افتد و نتیجه آن همان حالت هیپنوتیزم است.

کاربرد هیپنوتیزم

 از مهم ترین کاربردهای هیپنوتیزم در حوزه درمان استفاده از آن در پزشکی و روان درمانی و استفاده از روش های روان درمانی است که از طریق آن درمانگر مشکلاتی مانند اضطراب را در فرد درمان می کند. هیپنوتیزم در پزشکی و روان درمانی، به کوتاه شدن دوره درمان و اثرگذاری بیشتر آن منجر می شود.

در حیطه جراحی، هیپنوتیزم به جای بی حسی و بیهوشی استفاده می شود. این روش برای بیمارانی که به هر دلیلی نمی توانند از خدمات بی حسی یا بیهوشی استفاده کنند، کاربرد دارد. در جراحی های مرتبط با زایمان، زایمان بی درد از طریق هیپنوتیزم قابل اجراست. در بیماری های داخلی مانند سندروم روده تحریک پذیر عارضه دندان قروچه، سردردهای میگرنی و تنشی و اختلالات خواب هیپنوتیزم کمک کننده است و نقش درمانی دارد.

نکته قابل توجه این است که هیپنوتیزم درمان همه بیماری ها نیست و با این که در بسیاری از موارد کمک کننده است اما در بعضی موارد هم ممنوعیت دارد. به عنوان مثال در مبتلایان به سایکوز کاربرد هیپنوتیزم ممنوع است و نه تنها مفید نیست بلکه مضر است. در افرادی که مصرف داروهای توهم زا با تجویز پزشک مصرف می کنند نیز هیپنوتیزم کاربرد درمانی ندارد. مبتلایان به اختلالات خلقی شدید مثل افسردگی شدید و مانیا نیز ممنوعیت استفاده از هیپنوتیزم دارند.نکته مهم تر کاربرد هیپنوتیزم توسط درمانگر باتجربه و ماهر است و افراد عادی غیر درمانگر  حق استفاده از این شیوه را ندارند.

 هیپنوتیزم با پدیده های ماورایی و متافیزیکی هیچ ارتباطی ندارد و در صورتی که توسط درمانگر کارآزموده و با داشتن وجهه علمی و برای رسیدن به هدف صحیح استفاده شود، بسیار کارآمد است.

هیپنوتیزم حتی در افزایش کارایی و بهره وری افراد و بهبود کیفیت خواب و افزایش تمرکز موثر است.باید دانست هیپنوتیزم پدیده ای سهل و ممتنع است زیرا هر کسی اندکی تکنیک کار را بلد باشد، قادر است آن را انجام بدهد اما شیوه کاربرد آن است که اهمیت اساسی دارد و همین جاست که مرز هیپنوتیزم علمی و غیرعلمی آشکار می شود.

هیپنوتیزم غیرعلمی که توسط فرد آموزش ندیده انجام  شود، چنانچه برای هر امر درمانی به کار رود، دخالت در درمان محسوب می شود.

مراحل هیپنوتیزم

روش انجام هیپنوتیزم برای هر فردی متفاوت از دیگری ا ست. درمانگر هیپنوتیزم در ابتدا باید آزمون های هیپنوتیزم پذیری از فرد بگیرد. با نتایج این تست ها که بسیار سریع و کوتاه است درمانگر درمی یابد فردی که قرار است هیپنوتیزم شود در کدام دسته قرار دارد. دسته ای از افراد هیپنوتیزم پذیری بالایی دارند. به سرعت به درجاتی از مراحل هیپنوتیزم می رسند که می توان جراحی یا آنالیزهای روان شناختی روی آن ها انجام داد.در مقابل دسته ای از افراد قدرت هیپنوتیزم پذیری خوبی ندارند مانند مبتلایان به وسواس فکری، تیپ های شخصیتی گوشه گیر و عده ای هم بین این ۲ دسته قرار دارند و به تعداد جلسات بیشتر و تکنیک های عمیق سازی بیشتری نیاز دارند.

این جاست که اهمیت هیپنوتیزم علمی آشکار می شود زیرا فقط درمانگر آموزش دیده است که می تواند قدرت هیپنوتیزم پذیری واقعی فرد را تشخیص دهد. البته باید گفت تعدادی از افراد جامعه هم هستند که قدرت هیپنوتیزم پذیری ندارند مثل مبتلایان به عقب ماندگی ذهنی و کودکان اوتیستیک که قدرت تصویرپردازی ندارند و هیپنوتیزم نمی شوند. بنابراین می توان این گونه نتیجه گیری کرد که هر مغزی که توان تصویرپردازی داشته باشد، هیپنوتیزم می شود.از سوی دیگر میزان هیپنوتیزم پذیری فرد به کاراکتر شخصیتی هم مرتبط است. در آزمون MMPI که ارزیابی شخصیتی چند وجهی است، تلاش می شود فاکتورهای مختلف روان شناختی افراد شناسایی و قدرت هیپنوتیزم پذیری فرد ارزیابی شود. به عنوان مثال گفته می شود افرادی که رفتارهای نمایشی بیشتری دارند، زودتر هیپنوتیزم می شوند و در مقابل افرادی که افکار منفی زیادی دارند، دیرتر هیپنوتیزم می شوند.با نتایج این تست ها، درمانگر درمی یابد که نوع برخوردش با بیمار در ایجاد تصاویر چگونه باید باشد.وی درباره گام بعدی پس از تشخیص قدرت هیپنوتیزم پذیری افراد توضیح می دهد: پس از این مرحله بسته به هدفی که مد نظر داریم، باید سطح هیپنوتیزم فرد را شناسایی کنیم. این سطوح طبقه بندی خاصی ندارد و بستگی به حالات روحی افراد در موقعیت های مختلف دارد. زیرا ممکن است فردی در یک جلسه به سطح خوبی برسد اما در جلسه بعد نتواند این کار را انجام دهد.درباره هیپنوتیزم باید دانست که مانند دیگر روش های درمانی ارتباط بین درمانگر و بیمار بسیار اساسی است. اگر بیمار نتواند به درمانگر اعتماد کند و ارتباط صحیحی بین آن ها ایجاد نشود، هیپنوتیزم موثر واقع نخواهد شد.

ترس از هیپنوتیزم

نکته مهم دیگر این است که درمانگر هیپنوتیزم باید به حفظ اصول اخلاق حرفه ای پای بند باشد و برای هدف مورد نظر از این شیوه استفاده کند. همچنین مردم باید بدانند که تفکر و قضاوت فرد در هنگام هیپنوتیزم مختل نمی شود و این تصور که فرد هیپنوتیزم شده هر کاری بگویند انجام می دهد، از اساس نادرست است. ترس دیگر مراجعان این است که پس از حالت هیپنوتیزم به وضع عادی برنگردند. این امر ناممکن است زیرا هیپنوتیزم همچنان که ذکر شد حالت طبیعی مغز است و همه افراد چندین بار در طول روز ممکن است هیپنوتیزم شوند و با خلسه های خود به خودی هیپنوتیزمی روبه رو شوند.

به عنوان مثال وقتی از محل کار به منزل برمی گردیم و ناگهان می بینیم به منزل رسیده ایم بدون این که به خاطر بیاوریم مسیر را چگونه گذرانده ایم، دچار خلسه خودبه خودی هیپنوتیزمی شده ایم.یک درمانگر موفق کسی است که بتواند تجسمات هیپنوتیزمی را هدایت کند و از آن به نفع بیمار استفاده کند.دکتر فتحی با بیان این که یکی از ترس های رایج مراجعان ابتلا به بیماری پس از تجربه هیپنوتیزم است، تصریح می کند: اگر هیپنوتیزم توسط درمانگر ماهر و با تجربه انجام شود، بیماری زا نیست و این پدیده ربطی به قدرت و ضعف شخصیت افراد ندارد. ثابت شده است که سطح هیپنوتیزم با سطح ضریب هوشی ارتباط مستقیم دارد و هر قدر ضریب هوشی فرد بالاتر باشد، بهتر هیپنوتیزم می شود زیرا قدرت تصویرپردازی افراد باهوش بالاتر است.نباید فراموش کرد که باور به درمان از طریق هیپنوتیزم توسط مراجع اصلی اساسی است. در این درمان ارتباط بین ذهن و بدن تعیین کننده است به نحوی که اگر بیمار از نظر ذهنی به باور و تاثیر هیپنوتیزم نرسیده باشد، درمان وی ناکارآمد خواهد بود. این ارتباط بسیار قوی است و تحقیقات هم این امر را ثابت کرده است. در یک تحقیق جالب مشخص شد آموزش خودهیپنوتیزمی به دسته ای از بیماران مبتلا به ایدز باعث افزایش تعداد سلول های دفاعی بدن آن ها شده است.

تجربه، اصل اساسی در درمان با هیپنوتیزم است .

 علاوه بر تمامی نکاتی که درمانگر و بیمار باید به هنگام استفاده از هیپنوتیزم در نظر داشته باشند، تجربه درمانگر نقش بسیار مهمی ایفا می کند. فقط یک درمانگر با تجربه است که می تواند دریابد بیمار در چه سطحی از عمق هیپنوتیزم قرار دارد و چه درمان هایی برای وی قابل اجراست. خوب است بدانید هیپنوتیزم در کودکان هم امکان پذیر است و از سنی که بچه ها قادر به تصویرپردازی ذهنی باشند، می توان این عمل را روی آن ها انجام داد. اما بهترین سن هیپنوتیزم ۱۰ تا ۱۸ سال است زیرا باورهای ذهنی افراد بکر است و فرد در این سن بهتر می تواند خود را به درمان بسپارد. از طرفی مسائل فرهنگی در هیپنوتیزم تاثیرگذار است و ۲ نفر از ۲ فرهنگ متفاوت به ۲ شیوه متفاوت هیپنوتیزم می شوند.

همچنین درمانگر باید با تجربه ای که در اختیار دارد بدبینی و باورهای نادرستی را که در این باره وجود دارد، از ذهن بیمار پاک کند. تجربه نشان داده است که هیپنوتیزم یک روش خشک نیست بلکه مهارت و هنری است که درمانگر باتجربه و کارآزموده می تواند از آن به نفع بیمار استفاده کند.از طرف دیگر هیپنوتیزم وقت گیر است و باورها و بدبینی های زیادی درباره آن وجود دارد. به همین دلیل هیپنوتیزم پا به پای دیگر رشته های پزشکی رشد نکرده و این موضوع در تمام دنیا صادق است.

منبع : سایت خبری شفاف نیوز

مطالب  مرتبط :

تعریف هیپنوتیزم

تاریخچه هیپنوتیزم

فوائد هیپنوتیزم

انواع هیپنوتیزم

هیپنوتیزم علمی را بیشتر بشناسیم

کلیدهای اصلی موفقیت هیپنوتیزم

هیپنوتیزم بیدار چگونه است

زندگی خوب با هیپنوتیزم بیدار

ارتباط ریلکسیشن و هیپنوتیزم

همسو نگری با بیمار

باورهای نادرست

آموزش فن خود هیپنوتیزم

تعریف ضمیر خود آگاه و ناخود آگاه

پرسشهای متداول در مورد هیپنوتیزم

شرایط لازم جهت انجام هیپنوتیزم

آمادگی جهت آموزش خود هیپنوتیزم

دکتر محمد جواد حریری ، پزشک و هیپنوتراپ ( هیپنوتیزم درمان گر )   هیپنوتیزم بیدار بالینی ایران