هیپنوتیزم و باورهای نادرست

استاد الماسیان و دکتر حریری

تصورات غلطی که در مورد هیپنوتیزم در جامعه وجود دارد سد مهمی را در راه استفاده عمومی از آن را در جامعه به وجود آورده است .از جمله این تصور که هیپنوتیزم نوعی خواب است. در حالی که تحقیقات مختلف نورولوژیک نشان می دهد که امواج مغز در هیپنوتیزم با خواب متفاوت است علاوه بر آن ازنظر سایکولوژیک هم خصوصیات فرد هیپنوتیزم شده با فردی که به خواب رفته است متفاوت است .

آیا مى توان در جریان هیپنوتیزم از کسى سبوء استفاده کرد؟

یکى دیگر از نگرانى هاى کسانى که هیپنوتیزم را به عنوان یک روش درمانى انتخاب مى کنند، ترس از این موضوع است که چون در جریان هیپنوتیزم  کنترل خود را از دست مى دهند ممکن است ناآگاهانه مورد انواع سؤاستفاده قرار بگیرند.

پژوهش هاى دقیقى که توسط ارنست هیلگارد و دیگران انجام گرفته، به خوبى نشان داده اند که هنگام هیپنوز بخشى از ذهن به نام ناظر پنهان، تمام جریان هیپنوز را به دقت زیر نظر دارد و هرگز تلقیناتى که مغایر با اصول اخلاقى و اعتقادى فرد باشند را نخواهد پذیرفت. در واقع این بخش از ذهن، از سوژه به خوبى مراقبت مى کند و در صورت نیاز وى را بلافاصله از هیپنوز خارج مى نماید. بنابراین ،  این باور نادرست نیز افسانه اى بیش نیست و هرگز اتفاق نخواهد افتاد.

 آیا هیپنوتیزم نوعى خواب مصنوعى است؟

از زمان مسمر عقیده بر این بود که هیپنوتیزم نوعى خواب مغناطیسى یا خواب مصنوعى است. در حالیکه پژوهش ها نشان داده اند هیپنوتیزم هیچ شباهت روانشناختى و نوروفیزیولوژیک به خواب ندارد. در واقع هیپنوتیزم نه تنها خواب نیست بلکه سوژه در جریان هیپنوز کاملا بیدار است و قادر است صداى هیپنوتیزور و در اغلب موارد صداى محیط را بشنود. همچنین در بسیارى از موارد سوژه قادر است پس از هیپنوز، تجربیات هیپنوتیزمى خود را نیز به یاد آورد.

 آیا ممکن است سوژه اى که هیپنوتیزم شده، از هیپنوز خارج نشود؟

 ” آیا ممکن است شخص هیپنوتیزم شده بیدار نشود؟ و این مهم‌ترین سوالی است که  می پرسند. علت این پرسش هم ترس ناخودآگاه مردم از مرگ است، زیرا خواب شبیه مرگ است. عده‌ای هم هیپنوتیزم را شبیه بیهوشی و شاید قوی‌تر از آن تصور می کنند. به کرات شنیده‌اند که فلان بیمار ضمن عمل بیهوشی «رفت» یعنی در حال بیهوشی و ضمن عمل جراحی مُرد. مردم بدون این‌که خودشان در ظاهر کاملاً آگاه باشند، ناخودآگاه آنها به آنها می‌گوید که خواب هیپنوتیزم شبیه بیهوشی قوی است و شبیه مرگ است.”

به هر حال در پاسخ این سوال که آیا سوژه ممکن است از خواب بیدار نشود؟باید بگویم که چنین چیزی امکان ندارد. حتی اگر هیپنوتراپیست هم عمداً سوژه را به حال خود رها کند و از خلسه هیپنوتیزمی ( و نه خواب ) خارج ننماید، باز هم سوژه خود به خود از خلسه هیپنوتیزمی خارج خواهد شد و دلیل آن این است که به محض این‌که هیپنوتراپیست سوژه را به حال خود رها کند چند دقیقه بعد فوراً خلسه هیپنوتیزمی تبدیل به خواب طبیعی شده و سپس بیدار می‌شود به این دلیل که این حالت توسط تلقین ایجاد شده است و با قطع جریان تلقین ، این حالت هم به اتمام میرسد.

لازم به توضیح است که در طول قرنها تاریخچه مدون هیپنوتیزم تا کنون چنین اتفاقى نیفتاده و هرگز نیز اتفاق نخواهد افتاد.

تصور غلط دیگر مانند اعتقاد به اینکه در حالت هیپنوتیزم فردکنترل رفتار و گفتار خود را از دست می دهد و تحت تسلط هیپنوتیزور قرار می گیرد و امکان دارد رفتار یا گفتاری از او سر بزند و یا مثلا اسراری را فاش کند .یا هیپنوتیزم شدن نشانه کند ذهنی است و یا اینکه فرد هیپنوتیزم شده ممکن است بیدار نشود یا اینکه افراد ساده لوح زودتر هیپنوتیزم می شوند و صدها تصور غلط دیگر .

در حالی که حقایق علمی نشان می دهد افرادفقط در صورت تمایل می توانند هیپنوتیزم شوند و در حین هیپنوتیزم در صورتی که تلقینات ارائه شده با اعتقادات آنها و با خواست آنها مخالف باشد به راحتی در مقابل آن ایستادگی می کنند و بلافاصله پدیده مقاومت بروز میکند و فرد از هیپنوز خارج می شود و چیزی را که مایل نیستند بگویند نخواهند گفت و کاری را که مایل نباشند انجام دهند انجام نخواهند داد. همچنین، افراد در هر مرحله از هیپنوز در صورت تمایل می توانند ازحالت خلسه خارج شوند . همچنین مشخص شده که برعکس تصور حاکم , افراد با هوش هیپنوتیزم پذیری بالاتری نسبت به بقیه افراد جامعه دارند .

مطالب  مرتبط :

تعریف هیپنوتیزم

تاریخچه هیپنوتیزم

فوائد هیپنوتیزم

انواع هیپنوتیزم

هیپنوتیزم علمی را بیشتر بشناسیم

کلیدهای اصلی موفقیت هیپنوتیزم

هیپنوتیزم بیدار چگونه است

زندگی خوب با هیپنوتیزم بیدار

ارتباط ریلکسیشن و هیپنوتیزم

همسو نگری با بیمار

باورهای نادرست

آموزش فن خود هیپنوتیزم

تعریف ضمیر خود آگاه و ناخود آگاه

پرسشهای متداول در مورد هیپنوتیزم

شرایط لازم جهت انجام هیپنوتیزم

آمادگی جهت آموزش خود هیپنوتیزم

دکتر الماسیان پدر هیپنوتیزم ایران استاد الماسی