هیپنوتیزم را چطور تعریف می‌کنید؟

 تصورات غلطی درباره هیپنوتیزم وجود دارد که باعث شده خیلی از افراد جامعه به هیپنوتیزم بدبین شوند و نتوانند از تاثیرات مثبت درمانی آن بهره گیرند.

متاسفانه بسیاری از مردم هیپنوتیزم را یک کار خارق‌العاده می‌دانند که انسان را اسیر دست هیپنوتیزم‌گر می‌کند اما هیپنوتیزم در حقیقت، یک پدیده طبیعی مغز انسان است، همان‌طور که خواب و بیداری وضعیت‌های مختلف و طبیعی مغز انسان هستند. دو نوع هیپنوتیزم وجود دارد. یکی، هیپنوتیزم خود‌به‌خود است؛ مثلا وقتی غرق در تماشای فیلمی می‌شویم که برایمان جذاب است از صداها و اتفاقات اطراف بی‌خبر می‌شویم. یا اینکه بعضی موقع‌ها، در حال رانندگی هستیم ولی فکرمان به طور کل جای دیگری است و اصلا به رانندگی توجهی نداریم. در حقیقت هروقت یکی از حواس پنجگانه کار نکند هیپنوتیزم خود به خود رخ داده است. حافظ هم در این باره بیتی دارد که می‌گوید:  «هرگز حدیث حاضر غایب شنیده‌ای؟ من در میان جمع و دلم جای دیگر است.»
« به نظر من بهترین واژه معادلی که می‌توان برای هیپنوتیزم انتخاب کرد واژه «جذبه» است. در هیپنوتیزم انعطاف‌پذیری و قابلیت پذیرش مفاهیم توسط شخص زیاد می‌شود. »

   هیپنوتیزم غیرخودبه‌خود چیست؟

هیپنوتیزمِ تعمّدی و درمانی است و به آن هیپنوتیزم کلینیکال یا بالینی هم می‌گویند و ربطی به تفریح، سرگرمی و تجسس در احوال خصوصی فرد ندارد. نمایش‌های هیپنوتیزمی‌ای که در اروپا و آمریکا وجود دارد جنبه تجاری و تفریحی دارند و نه درمانی. فردی که هیپنوتیزم می‌شود صدای درمانگر را می‌شنود و مفاهیم را درک می‌کند و از بین چیزهایی که به او تلقین می‌شود آنچه را که دوست دارد و برایش قابل درک است قبول می‌کند. در هیپنوتیزم بالینی هیچ‌گاه قابل قبول نیست که درمانگر بتواند مفهومی را به سوژه منتقل کند که بر اثر آن مفهوم، به او یا دیگران لطمه وارد شود. باید دانست که افسانه‌های زیادی درباره هیپنوتیزم وجود دارد که در واقعیت غیرقابل قبول هستند. هیپنوتیزم، ابزاری است که شخص از طریق درمانگر می‌تواند به خودش کمک کند و می‌توان آن را «استفاده رسمی از تلقین» عنوان کرد.

  هیپنوتیزم را یک روش درمانی معرفی کردید، چه بیماری‌هایی را می‌توان از طریق هیپنوتیزم بهبود بخشید؟
بیماری‌هایی که سایکوسوماتیک یا روان‌تنی هستند و فاکتور عصبی دارند. برای مثال در بیماری‌هایی مانند آسم، میگرن، زخم معده، رماتیسم‌های مفصلی یا بیماری پوستی پسوریازیس مفید است و این بیماری‌ها خیلی خوب به تلقینات هیپنوتیزمی جواب می‌دهند. هیپنوتیزم در این بیماری‌ها به بیماران کمک می‌کند تا با تعدیل روانشان به آرامش برسند و سریع‌تر خوب شوند یا اینکه در کاهش دردهای ناشی از شیمی درمانی به بیمار کمک و اندیشه مثبت را به او تلقین می‌کند. همچنین در بیماری‌هایی مانند اضطراب، انواع خفیف افسردگی و انواع فوبیا  (ترس‌های بیمارگونه)  مفید است. در هیپنوتیزم هیچ برنامه‌ای خارج از کنترل بیمار وجود ندارد اما می‌توان از طریق هیپنوتیزم خاطرات فراموش شده را احیا و به بیمار در حل مشکلاتی که به سبب آن خاطرات در او ایجاد شده کمک کرد. 

   چه شرایطی برای جلسات هیپنوتیزم درمانی باید وجود داشته باشد؟

جلسه هیپنوتیزم بیشتر از ۴۵ دقیقه طول نمی‌کشد که ۱۵ الی ۲۰ دقیقه اول به آماده کردن شخص برای هیپنوتیزم از طریق لحن تلقین‌آمیز درمانگر می‌گذرد. بهتر است صندلی‌ای که برای هیپنوتیزم استفاده می‌شود صندلی راحتی باشد که سوژه بتواند سرش را به آن تکیه دهد و احساس آرامش کند. نیازی نیست سکوت محض وجود داشته باشد و در فضای معمولی با صداهای معمولی‌ای که آزاردهنده نباشند، می‌تواند انجام شود. همچنین تا جایی که ممکن است بهتر است فضا نیمه روشن باشد و نوری که مستقیم به چشم بتابد مناسب نیست. 

   هیپنوتیزم درمانی روی چه کسانی تاثیر دارد؟

هیپنوتیزم‌پذیری مانند بهره هوشی است که هرکسی ذاتا از آن برخوردار است و تغییری در اندازه آن نمی‌توان داد. ۷۵ درصد افراد، هیپنوتیزم‌پذیر هستند. از آن ۲۵ درصد باقی مانده پنج درصد افراد جامعه اصلا هیپنوتیزم‌پذیر نیستند و ۲۰ درصد به خاطر داشتن یک مشکل روانی هیپنوتیزم پذیری‌شان را از دست داده‌اند، به طوری که بسیاری از بیمارانِ روانپزشکی موردهای مناسبی برای هیپنوتیزم به شمار نمی‌روند. ۴۸ درصد افراد، هیپنوتیزم‌پذیری متوسطی دارند و فقط هفت درصد جامعه هستند که هیپنوتیزم‌پذیری بالایی دارند و به درمان‌های هیپنوتیزمی، خیلی خوب جواب می‌دهند.

درمانگر ازکجا متوجه می‌شود که فرد هیپنوتیزم‌پذیر هست یا نه؟

چند نمونه تست تجسمی داریم و اگر قدرت تجسم فرد زیاد باشد او هیپنوتیزم‌پذیر است. البته گروه‌هایی از جامعه مانند نقاشان، هنرمندان، نویسندگان، شعرا و افراد خلاق افرادی با هیپنوتیزم‌پذیری بالا هستند. هیپنوتیزم‌پذیری انسان در طول عمر او تفاوت می‌کند. کودکان زیر ۱۲ سال، هیپنوتیزم‌پذیری بالا و افراد بالای ۶۵سال، هیپنوتیزم‌پذیری کمی دارند. همچنین باید گفت که هیپنوتیزم‌گری هم یک استعداد ذاتی نیست و ترکیبی از علم و هنر است. درمانگر باید مبانی علمی هیپنوتیزم را بداند و هنر گفتار و جملات مناسب را داشته باشد تا بتواند تاثیرگذار باشد.

 آیا هیپنوتیزم شبیه یوگا، مدیتیشن یا ریلکسیشن است؟

ما روانپزشکان معتقدیم وجه مشترک اینها همان چیزی است که ما به آن هیپنوتیزم می‌گوییم. با این تفاوت که برای هیپنوتیزم ایدئولوژی یا فلسفه‌ای وجود ندارد و هرکس با هر اعتقاد و مذهبی که دارد می‌تواند آن را تجربه کند. همه این مکاتب به نوعی از یک خانواده هستند و از هیپنوتیزم هم استفاده می‌کنند.

   خود هیپنوتیزم چیست؟

در همه هیپنوتیزم‌های کلینیکی به شخص  «خود هیپنوتیزم»  هم یاد داده می‌شود که چطور ۲۰ دقیقه از وقتش را در خانه با روش هیپنوتیزمی بگذراند و از فواید آن بهره گیرد. اثر تلقینی‌ای که خود شخص روی خودش دارد با اثر تلقینی‌ای که درمانگر بر او می‌گذارد تفاوتی ندارد. ما هم سعی می‌کنیم به جای آنکه به بیماران ماهی بدهیم به آنها ماهیگیری یاد دهیم!

   آیا می‌توان از هیپنوتیزم به جای بیهوشی در جراحی‌ها استفاده کرد؟

این اتفاق تنها در همان هفت درصدی می‌افتد که هیپنوتیزم‌پذیری بالایی دارند و بر اثر هیپنوتیزم، بی‌دردی و بی‌حسی مقدور است. برای مثال چند مورد جراحی دندان عقل نهفته از طریق هیپنوتیزم در ایران صورت گرفته بدون آنکه هیچ داروی بی‌حسی به بیمار تزریق شود و تمام کارهای جراحی مانند شکافتن لثه و بیرون آوردن دندان عقل نهفته بدون هیچ گونه دردی برای بیمار صورت گرفت. در این موارد بهتر است خودِ دندانپزشک، درمانگر هیپنوتیزم باشد. اما استفاده از بی‌دردی و بی‌حسی از طریق هیپنوتیزم زمانی جایز است که روش‌های دیگر بی‌حسی یا بیهوشی خطرناک باشند. برای مثال برای کسانی که ناراحتی‌های قلبی یا حساسیت به داروها دارند و بیهوشی خطرناک است می‌توان از هیپنوتیزم استفاده کرد و برای جراحی تیروئید روی افرادی که هیپنوتیزم‌پذیری بالایی دارند در خارج از ایران و برای انواع جراحی‌های سبک‌تر در ایران انجام شده است. هیپنوتیزم یک مقوله پزشکی و درمانی است که افراد غیرپزشک و غیرمتخصص نباید آن را انجام دهند.

چرا پزشکان از این روش بی‌حسی برای کسانی که بیهوشی برایشان خطرناک است، کمتر استفاده می‌کنند؟

برای اینکه هیپنوتیزمِ موثر، زمانبر است و مدت زمان طولانی می‌خواهد تا شخص بتواند آمادگی لازم را به دست آورد. این کار برنامه و آموزش دقیق می‌خواهد و دستمزد آن در مقابل زمانی که صرف می‌شود، ناچیز است. به همین دلیل است که بیشتر همکاران ما حتی در مواقعی که استفاده از هیپنوتیزم برای بیمار بهتر است از این روش استفاده نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند از داروهای بیهوشی که در کمتر از ده دقیقه بیمار را بیهوش و بی‌حس می‌کند، استفاده کنند.

   نظرتان درباره سزارین‌هایی که در ایران از طریق هیپنوتیزم انجام شده است، چیست؟
اگر این کار توسط پزشک متخصص زنان و زایمان که خودش، هیپنوتیزم بلد است، صورت گیرد مساله‌ای نیست چراکه بیمار باید به پزشکش اعتماد داشته باشد تا از نظر روحی آماده جراحی شود.

  مطالب  مرتبط :

تعریف هیپنوتیزم

تاریخچه هیپنوتیزم

فوائد هیپنوتیزم

انواع هیپنوتیزم

هیپنوتیزم علمی را بیشتر بشناسیم

کلیدهای اصلی موفقیت هیپنوتیزم

هیپنوتیزم بیدار چگونه است

هیپنوتیزم را چطور تعریف می کنید

هیپنوتیزم شاهکارش ایجاد آرامش است

هیپنوتیزم درمانی یا هیپنوتراپی

زندگی خوب با هیپنوتیزم بیدار

ارتباط ریلکسیشن و هیپنوتیزم

همسو نگری با بیمار

باورهای نادرست

آموزش فن خود هیپنوتیزم

تعریف ضمیر خود آگاه و ناخود آگاه

پرسشهای متداول در مورد هیپنوتیزم

شرایط لازم جهت انجام هیپنوتیزم

آمادگی جهت آموزش خود هیپنوتیزم

 لطفا در صورتیکه قصد دارید هر یک از مطالب این وبلاگ را به هر شکل، اعم از شفاهی، مکتوب و یا دیجیتالی، نقل یا منتشر فرموده یا به اشتراک بگذارید، خواهشمندم لینک مستقیم و اشاره صریح به سایت هیپنوتیزم بیدار دات کام   www.HypnotismBidaar.com داشته باشید.

 کلیه حقوق این سایت برای مدیر و مالک آن محفوظ است، لطفا شما هم آنرا محفوظ و محترم بشمارید.

 متشکرم

دکتر محمد جواد حریری ، پزشک وهیپنوتراپیست ( هیپنوتیزم درمان گر ) هیپنوتیزم بیدار بالینی ایران