مهارت نه گفتن

 مهارت نه گفتن ، توانایی تصمیم گیری، انتخاب هدف، مقابله با فشارروانی، شناخت خود، کسب ارزش ها، ارتباط موثر با دیگران ، تفکر انتقادی وتحلیلی و حل مساله چند مهارت اساسی اند که جزء مهارت های زندگی بشمار می آیند . مهارت های زندگی متنوع ومختلف می باشند . ولی برخی از آنها مهم تر وشناخته شده ترند.آموزش رفتار قاطع یا مهارت نه گفتن از آموزش های ضروری دوران نوجوانی است. تجربه نشان داده است که اکثر کسانی که به سیگار، مواد مخدر، رفتارهای پر خطر جنسی ، الکل و سایر آسیب های اجتماعی دچار شـده اند، از سنین نوجوانی و در اثر ارتباطات صمیمی با همسالان دراین وادی پا گذاشته اند . با آموزش مهارت های زندگی و مخصوصا رفتار قاطع به نوجوانان می توانیم از بسیاری از آسیب های آینده پیشگیری کرده، در عین حفظ دوستی و صمیمیت که لازمه سنین نوجوانی است، آسیب های ناشی از این دوستی ها را به حداقل برسانیم . مهارتهای زندگی همانگونه که می توان از نام آن فهمید روشها ومهارتهای اصلی وضروری برای یک زندگی سالم وسازنده است به عبارت دیگر این مهارتها مجموعه ای از توانایی ها هستند که سبب سازگاری ما با محیط وشکل گیری رفتارهای مثبت ومفید می شوند این توانایی ها ما را قادر می سازند که نقش مناسب خود را در جامعه به خوبی ایفا کنیم وبدون آن که به خود ویا دیگران لطمه ای بزنیم با خواسته ها وانتظارات ومسائل ومشکلات روزانه خصوصا در روابط خود با دیگران به شکل موثری روبه رو شویم.

رفتار قاطع یا مهارت نه گفتن  یکی از مهم‌‌‌ترین مهارت‌های زندگی است که به افزایش اعتماد به نفس خودمان و جلب احترام دیگران منجر می‌شود.

خیلی از آدم‌ها در رویارویی با مشکلات زندگی ناتوان‌اند و در مقابل، عده دیگری می‌توانند از این مشکلات به آسانی عبور کنند و به کسانی تبدیل شوند که ما به آن‌ها می‌گوییم آدم‌های موفق.

 «نه» کلمه ای است که می تواند جلوی هدر رفتن وقت، انرژی و سرمایه را بگیرد و حتی موفقیت را برای شما رقم بزند. به شرطی که بدانید از آن کی و چگونه استفاده کنید…

حتما بارها اتفاق افتاده است که توی موقعیتی قرار بگیرید که از شما درخواستی شود که با آن موافق نیستید. دوستی شما را برای تجارت شبکه‌ای پرزنت می‌کند، کسی از شما می‌خواهد الکل یا موادمخدر مصرف کنید و یا فردی از جنس مخالف از شما تقاضای ازدواج می‌کند.

 رفتار قاطع یا مهارت نه گفتن   به شما کمک می‌کند که معقولانه این تقاضاها را رد کنید. علاوه بر این رفتار قاطع یا مهارت نه گفتن  در موقعیت‌های زیر هم به دردتان می‌خورد:

ـ تقاضای معقول از دیگران
ـ برخورد درست با مخالفت دیگران
ـ جلوگیری از تعارضات پرخاشگرانه غیرضروری
ـ اعلام موضع خود در تصمیم‌های جمعی

 متاسفانه خیلی از افراد توانایی استفاده رفتار قاطع یا مهارت نه گفتن را به دلیل علاقه کمک کردن به دیگران و گریز از ناراحت کردن آنها ندارند! این طور می شود که به همه جواب مثبت می دهند و چون زیر کوهی از مسوولیت ها وظایف و فعالیت ها قرار دارند به دیگر وظایف مهم خود نمی رسند و وظایف بر عهده گرفته را به سرمنزل مقصود نمی رسانند و شکست می خورند! یادگیری بیان «نه» برای آنکه بتوانید کارهایی را که مناسب شما ودر خور ارزش شخصیت شماست، انجام دهید، لازم است! مهارت نه گفتن  امکان دستیابی به روابط صادقانه را افزایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا درباره خودتان احساس بهتری داشته باشید و بر موقعیت‌های روزمره، تسلط بیشتری پیدا کنید. مهارت نه گفتن رابطه تنگاتنگی دارد با حقوقی که ما به‌عنوان یک فرد برای خودمان در نظر می‌گیریم.

نداشتن هدف، دلیل اصلی بله گفتن به همه است! یکی از دلایلی که سبب می شود برخی افراد قدرت «نه» گفتن نداشته باشند این است که خود هدفی در زندگی ندارند و اهداف دیگران در غیبت هدف شخصی مهم تر به نظرشان می رسد! وقتی فردی از شما کاری را درخواست می کند برای اینکه ببینید منطقی است به او «نه» بگویید یا خیر کافی است از خود بپرسید «آیا این کار مهم، ضروری و واجب است؟» «آیا با ارزش های من در تضاد نیست؟» «آیا در جهت اهداف من است یا به من کمک می کند سریع تر به اهدافم برسم؟» اگر جواب سوال تان «خیر» بود پاسخ شما هم باید «نه» باشد! جواب منفی دادن به درخواست های غیرضروری سبب آزادی بیشتر شما و رسیدن سریع ترشما به موفقیت می شود. در این صورت شما نیروی بیشتری برای تمرکز بر اهداف زندگی خود دارید. داشتن هدفی روشن و آگاهی به علم «نه» گفتن به موقع از هدر رفتن وقت، انرژی و سرمایه پیشگیری می کند و سریع تر شما را به آینده روشن می رساند.

رتبه بندی اولویت ها از پایه های موفقیت است اما اکثر مردم وقتی می خواهند کارهای شان را رتبه بندی کنند یکی از ۳ اشتباه بزرگ زیر را مرتکب می شوند:

۱) فکر نمی کنند: بسیارند آدم هایی که بدون فکر کردن کار و زندگی می کنند و اولویت ها بین کارهای روزانه شان فراموش می شود و اکثرا آنها زندگی و کاری را دارند که نمی خواستند! در صورتی که به راحتی می توانند کار و زندگی مورد علاقه شان را به دست آورند!

۲) مسایل را پیچیده می کنند: برخی افراد با استفاده از سیستم های پیچیده و اعداد و ارقام سعی در اولویت بندی کارهایشان دارند. مثلا با A۱، A۲، B۱ ، C۲ و … تلاش می کنند به هر کار رتبه ای بدهند. اما حقیقت اینجاست که شما نمی توانید هم زمان چند اولویت با هم داشته باشید اگر فکر می کنید که این امر امکان پذیر است منطقی نیستید و هنوز اولویت خود را پیدا نکرده اید!

۳) اولویتی که انتخاب می کنند با آنچه به دنبال اش هستند متفاوت است: پیدا کردن اولویت و زندگی کردن در جهت رسیدن به آن دو چیز جداست. اینکه واقعا چه می خواهید و چگونه زندگی می کنید. مهم است و نشان می دهد که اولویت حقیقی شما در زندگی چیست! اولویت شما آن چیزی است که به خاطر آن زندگی می کنید نه آنچه روی کاغذ می آورید.

خیلی وقت ها ما روی کاغذ اولویتی را مشخص می کنیم و در زندگی کمترین زمان را برای رسیدن به آن اختصاص می دهیم.

چگونه اولویت صحیح را انتخاب کنیم؟

به کمک سه راه حل ساده می توانیم از اشتباهات دور شویم و اولویت اصلی را در زندگی بیابیم!

۱) هوشیار باشید! همین امروز یا طی همین هفته چند ساعتی وقت بگذارید، با خود خلوت کنید و بیندیشید که از کار و زندگی چه می خواهید و اولویت اصلی شما چیست!؟ چه چیزی از همه چیز برای شما در زندگی مهم تر است، مهم ترین هدف شما در زندگی چیست؟ دوست دارید زندگی شما شبیه به زندگی چه کسی باشد؟ به این موضوعات فکر کنید و جواب هایتان را روی کاغذ بیاورید.

۲) اهداف تان را ساده و روشن بیان کنید! وقتی اهداف تان را روشن کردید، ۳ تا ۵ مورد را برگزینید! سعی کنید اهداف ساده و روشن باشد بعد از بین آنها یک هدف که مهم ترین است را انتخاب کنید و سعی کنید روی همان متمرکز شوید.

۳) اولویت خود را در زندگی پیدا  کنید! اگر هدف شما در زندگی روشن باشد، دنبال کردن آن کار ساده تری خواهد بود. هر روز صبح چند دقیقه به اولویت خود فکر کنید و برای رسیدن به آن ساعاتی در روز را به آن اختصاص دهید. به عبارت دیگر هر روز زمان تان را به گونه ای برنامه ریزی کنید که ساده تر بتوانید به اهداف و اولویت خود برسید.

مطالب مرتبط:

خجالت چیست

تغییر رفتار

چگونه تغییرکنیم؟

چگونه به هدف خود برسیم؟

مهارت نه گفتن

تکنیک هائی برای کشف مهارتهایتان

چگونه در حل مسائل مهارت پیدا کنیم؟

مهارت های زندگی