به فرزند خود چگونه بگوئیم ؟

 گفتن بعضی حرف ها یا نظرات به فرزند  تاثیرات بسیار بدی بر ذهن  او دارد. بعضی از این صحبت ها آنقدر بد هستند که اکثر ما بد بودنشان را تشخیص می دهیم و از گفتن آنها به فرزند خود خودداری می کنیم، مثلا جملاتی مانند “کاش هیچ وقت به دنیا نمی آمدی” یا “ما تو را نمی خواستیم”.

ولی شاید جالب باشد بدانید که چیزهای دیگری هم وجود دارد که بی ضرر به نظر می رسند ولی  گفتنشان کم کم  فرزند تان را دچارخودکم بینی و احساسات منفی می کند. در اینجا شما را با برخی از این جملات نادرست آشنا می کنیم:

 ۱ .بیشتر تلاش کن، تو می توانی

ممکن است احساس کنید که فرزند شما در مدرسه، در ورزش یا در مهارت های دیگر آن طور که باید و شاید از توانایی هایش استفاده نمی کند. هر گونه اظهارنظری که نارضایتی شما را نشان بدهد نه تنها او را دلسرد می کند بلکه می تواند نتیجه عکس داشته باشد. وقتی چیزی از فرزند خود می خواهید،  دقیقا مشخص کنید که توقعتان چیست. مثلا بگویید “وقتی تکالیفت  را کاملا انجام دادی  اجازه داری کارتون تماشا کنی.”

۲ . کمتر غذا بخور

بهتر است از هر جمله ای که ذهنیت دانش آموز را نسبت به ظاهرو بدنش تحت تاثیر قرار می دهد بپرهیزید. مثلا نگویید “مطمئنی که باید یک کیک دیگر بخوری؟” . همین طور از به کار بردن هر صفتی خود داری کنید. مثلا نگویید دانش آموزتان  “تنبل” یا “بهانه گیر” است. در عوض، سعی کنید به نکات مثبت اشاره کنید و  به جای کلی گویی، منظور دقیقتان را بیان کنید مثلا بگویید “چه خوب که این مسله ریاضی  را حل کردی.”

۳. تو همیشه… تو هیچ وقت …

هرگز از کلماتی مثل “همیشه” یا “هیچ وقت” استفاده نکنید. در پس این کلمات تاثیراتی وجود دارد که می توانند تا آخر عمر با کودکتان بمانند. جمله ای مانند “تو همیشه وسائلت را گم می کنی” باعث می شود که او احساس بدی راجع به خودش پیدا کند و واقعا تبدیل به کودکی شود که همیشه وسائلش را گم می کند. به جای به کار بردن جملات منفی از فرزندتان بپرسید که چگونه می توانید به او کمک کنید تا رفتارش را تغییر دهد. مثلا بگویید “من احساس می کنم گاهی فراموش می کنی وسائلت را کجا گذاشته ای. ما چگونه می توانیم کمکت کنیم؟”

۴. چون من می گویم!

گفتن چنین جمله ای شما را  رئیس مطلق معرفی می کند و به حس استقلال و لیاقت دانش آموز ضربه می زند. همچنین باعث می شود دانش آموز شما یکی از فرصتهای یادگیری را از دست بدهد. مثلا تصور کنید که بچه های شما دوست دارند به جای آمدن به خانه خواهرتان که ضرورت دارد  به تکالیف خود بپردازند . به آنها بگویید ” می دانم دوست دارید درس بخوانید  ولی خاله دوست دارد شما را ببیند و ما باید به بزرگترها احترام بگذاریم.”

۵. به تو گفته بودم…

تصور کنید چندین بار به پسرتان گفته اید که اگر همه بعدازظهر بازی کند وقت کافی برای امتحان ریاضی اش نخواهد داشت. و حالا پسرتان نمره اش را گرفته و شما از آن ناراضی هستید. گفتن جمله “به تو گفته بودم” باعث می شود او فکر کند همیشه حق با شما است و او همیشه اشتباه می کند. در عوض سعی کنید به نتایج مثبت کارهای او اشاره کنید، مثلا وقتی به حرفتان گوش می کند و اتاقش را تمیز می کند بگویید ” حالا اتاقت بهتر به  نظر می رسد نه؟ پس بهتر است همیشه اتاقت را تمیز کنی.”

۶. تو بهترینی

اگر همیشه فرزند خود را تحسین کنید و به او بگویید که چقدر با هوش و زرنگ است، کم کم در مورد امتحان چیزهای تازه یا سخت تر دچار تردید خواهد شد چون می ترسد که نتواند مثل همیشه خوب و باهوش باشد. همچنین وقتی فرزند شما درگیر کاری باشد و به مشکل برخورده باشد، گفتن جمله ای مانند”اما تو خیلی زرنگ هستی” نتیجه عکس خواهد داشت، چون احساس می کند که لیاقت صفت های خوبی که به او می دهید را ندارد. بهتر است تنها به تلاش و کوشش او بها بدهید و بگویید “تو خیلی تلاش می کنی پس حتما موفق می شوی” یا “کارت عالی بود آفرین.”

۷. نگران نباش

اشکالی دارد اگر به کودک مضطرب و نگرانتان دلداری بدهید؟  بله، چون اگر به او بگویید که نباید نگران باشد  احساس او را نادیده گرفته اید. همین طور جملاتی مثل “گریه نکن” یا “آرام باش” نتیجه ای مشابه خواهند داشت. در عوض بگویید ” می دانم نگران هستی. می توانی به من بگویی چه چیزی بیشتر از همه نگرانت کرده است؟ “

۸. بهتر است با او دوست نباشی

هرگز به فرزندتان نگویید که از بعضی دوستانش خوشتان نمی آید و نباید با آنها دوست باشد. این نظر شما هر دلیلی داشته باشد، باعث می شود که توجه فرزندتان نسبت به آن شخص خاص بیشتر شود. در عوض بکوشید با او صریح و مستقیم صحبت کنید تا بتوانید مکالمه ای راحت و روشن در مورد ارزش ها و چیزهای خوب و بد با فرزندتان داشته باشید. مثلا بگویید “چه چیز آن دوست برای تو جذاب است؟ شما دونفر چه کار می کنید؟”.

۹. این طوری نه. بگذار نشانت بدهم

تصور کنید که از فرزندتان خواسته اید کاری را انجام دهد، ولی او در انجام آن چندان موفق نبوده است. مسلما سخت است که جلوی خودتان را بگیرید و در انجام آن کار دخالت نکنید. ولی این کار  اشتباه است چون فرصت یادگیری را از او می گیرد، ضمن اینکه در صورت تکرار باعث می شود که او کم کم از امتحان چیزهای تازه بترسد. سعی کنید به جای اینکه آن کار را خودتان انجام دهید، با او همکاری کنید و بگویید “معلم من به من یاد داده که این مسئله را  اینطورحل کنم . تو چگونه آنرا حل می کنی.”

دکتر حریری ، پزشک وهیپنوتراپیست ( هیپنوتیزم درمان گر )  هیپنوتیزم بیدار بالینی ایران