تفاوت افکار ثروتمندان و آدم های معمولی
۱۳۹۲-۰۱-۰۸روش رها شدن از آزار خاطرات بد
۱۳۹۲-۰۱-۰۸
کمبود توجه و تمرکز کودکان
این اختلال دارای سه علامت عمده است که شامل پرفعالیتی (پرتحرکی ) کمبود توجه و تمرکز,بروز اعمال تکانه ای (اعمال ناگهانی و غیر قابل پیش بینی می باشد این اختلال دارای سه نوع است در نوع اول کودک فقط مشکل در نگهداری توجه و تمرکز دارد در نوع دوم فقط پر تحرکی و بیش فعالی دیده می شود و بالاخره نوع ترکیبی که کودک هم پرتحرک بوده و هم مشکل توجه و تمرکز دارد این اختلال در ۵٪ کودکان دبستانی و در پسرها سه تا پنج برابر شایع تر از دختران است و بیشتر در پسران اول خانواده دیده می شود
معمولا اختلال از سه سالگی به بعد تشخیص داده می شود کودکان مبتلا در دوره شیرخواری اغلب پرتحرک بوده و دست ها و پاهای خود را زیاد حرکت می دهند کم خواب و کم غذا بوده زیاد گریه می کنند و عکس العمل نشان می دهند
از نظر سبب شناسی عامل اصلی ناشناخته است اما فاکتورهای متعدد ژنتیک رشدی , صدمات مغزی , عوامل عصبی شیمیایی , فاکتورهای عصبی فیزیولوژیکی و عوامل اجتماعی روانشناختی را موثر می دانند.
قبلا نقش رژیم های غذایی حاوی مواد رنگی خوراکی مواد نگهدارنده که به مواد غذایی اضافه می شود و “شکر” را موثر می دانستند که در حال حاضر از نظر علمی ثابت نشده است.
اما به طور تجربی دیده می شود که کودکانی که از این نوع مواد غذایی به وفور استفاده می کنند پرتحرک تر هستند در مورد عوامل ژنتیک ذکر این مورد لازم است که در صورت ابتلا یکی از فرزندان خانواده به این اختلال شانس بروز آن در خواهران و برادران کودک دو برابر می گردد.
تعدادی از علائم مربوط به بیش فعالی شامل موارد زیر می باشند :
کودک غالبا با دستهایش بازی می کند و در جایش می لولد
کودک معمولا کلاس را ترک می کند
غالبا می دود یا می پرد
غالبا بازی یا فعالیت هایش پرسر و صدا است
به نظر می رسد که کودک همیشه در حال حرکت است
چنین کودکی معمولا زیاد صحبت می کند
علائم مربوط به اختلال توجه و تمرکز نیز شامل موارد زیر هستند :
کودک از توجه به جزئیات ناتوان است
در نگهداری توجه هنگام فعالیت و بازی مشکل دارد
هنگام صحبت مستقیم با او به نظر می رسد که گوش نمی کند
اغلب قادر به پیگیری دستورات و یا اتمام کارها نمی باشد
معمولا از فعالیت هایی که نیاز به کوشش ذهنی دارند , اجتناب می کند (مانند پرهیز از انجام تکالیف مدرسه)
اغلب وسایل خود را گم می کند (وسائل مدرسه اسباب بازی )
کودک فراموشکار است
از علائم دیگری چون دخالت در صحبت ها یا کار دیگران پراندن جواب قبل از اتمام سوال در کلاس , بی صبری برای منتظر خواب ماندن (مثلا در بازی ) می توان نام برد.
به هر حال کودکی که تعداد زیادی از این علائم را داراست حتما باید از نظر وجود این اختلال توسط روانپزشک کودک و یا متخصص اطفال بررسی گردد این کودکان با ورود به مدرسه بیشتر مسئله دار می شوند چون کودکان پر تحرک برای نشستن سر کلاس مشکل دارند .
بستگی به شدت اختلال معمولا یک یا دو زنگ اول را تحمل می کنند و بیشتر در ساعات نزدیک به ظهر بی قراری و پرتحرکی را نشان می دهند.
به عناوین مختلف سرجایشان می لولند یا با همکلاسی های خود صحبت می کنند و یا درخواست مکرر برای بیرون رفتن از کلاس را دارند.
معلمین معمولا این کودکان را بازیگوش نامیده و معتقدند که نظم کلاس را به هم می زنند در حالی که این کودکان تحمل یک ساعت یا یک ساعت و نیم سرکلاس نشستن را به طور مداوم ندارند لذا پس از شناخت مشکل این کودکان باید به آن ها اجازه داده شود که هر پانزده الی سی دقیقه یک بار به مدت چند دقیقه از کلاس خارج شوند.
از مشکلات دیگر این کودکان در مدارس , عدم توجه و تمرکز است و به نظر می رسد کودک به صحبت های معلمش گوش نمی کند که معلمین تحت عنوان حواس پرتی و بی دقتی از آن نام می برند . اما یک معلم با تجربه و با شناخت و درک کافی از این اختلال می تواند با قرار دادن دانش آموز دچار این مشکل , در میزهای اول کلاس و نیز با طرف مخاطب قرار دادن گهگاه دانش آموز درهنگام پرداختن به دروس , به این دانش آموزان کمک شایانی بنماید.
حتی در موارد شدید این اختلال گاه ضروری است که برخی امتحانات مانند دیکته از آن ها به صورت انفرادی به عمل آید و یا قبل از دادن برگه امتحانی , معلم از دانش آموز بخواهد یک دور دیگر جوابهایش را مرور نماید.
این کودکان معمولا به علت شلوغی و بر هم زدن نظم کلاس , زیاد از کلاس اخراج می شوند و نمره انضباط خوبی ندارند و اغلب اوقات توسط اولیای مدارس سرزنش می شوند در خانه نیز وضع آن ها بهتر نیست .
به علت پرتحرکی دست زدن به اعمال خطرناک و تجربه مکرر اعمال خطرآفرین مانند رها کردن دست والدین در وسط خیابان , پریدن از مکان های بلند , بازی با کبریت و آتش افروزی و … معمولا توسط والدین تنبیه می شوند.
والدین با این کودکان بدرفتاری می نمایند گاه آن ها را کتک زده و یا به شدت تحقیر و سرزنش می کنند .معمولا چون کارها و فعالیت ها را نیمه تمام می کنند بیشتر در معرض مقایسه با خواهران و برادران خود , از طرف والدین قرار می گیرند.
تجربیات مربوط به شکست های پیاپی در فعالیت ها تنبیهات بدنی , سرزنش و تحقیر همگی موجب کاهش حس اعتماد به نقس و احترام به خود در این کودکان می گردد که همه زمینه ساز بروز افسردگی در تعدادی از این کودکان و نوجوانان می گردد . از مسائل دیگر همراه , اختلالات یادگیری است که شامل موارد اشکال در روخوانی , ناتوانی در یادگیری ریاضیات و اختلال در نوشتن می باشد
اختلالات یادگیری در درصدی از کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال پیش فعالی / کمبود توجه و تمرکز مشاهده می شود .
از نظر تشخیص باید علائم ذکر شده حداقل در دو محیط مانند منزل و مدرسه وجود داشته باشند و ارائه گزارش معلم از وضیعت کودک در سر کلاس ضروری است .
این مساله از این نظر حائز اهمیت است که باید کودکان شلوغ را که در خانه , والدین عملا کنترل خوبی بر آنها ندارند و در حقیقت سیستم خانواده فاقد انضباط کافی برای کنترل فرزندان می باشند , از کودکان پرتحرک تشخیص داد . زیرا هنگامی که اولیای مدرسه مشکلی با کودک ندارند و مسائل کودک فقط مربوط به خانه می باشد احتمال می رود که کودک دچار اختلال رفتاری ناشی از عدم کنترل کافی و موثر والدین باشد.
معمولا این کودکان با افزایش سن بهتر می شوند . البته بهبودی قبل از دوازده سالگی بعید است ولی بین سنین دوازده تا بیست سالگی اکثریت موارد مبتلا به این اختلال بهبود می یابند . در پانزده تا بیست درصد موارد علائم تا بزرگسالی باقی می ماند . افراد مبتلا به این اختلال در بزرگسالی علائم مربوط به پرتحرکی را ندارند بلکه بیشتر بی قراری دارند, تکانه ای عمل می کنند و اختلال توجه و تمرکز نشان می دهند.
با توجه به علائم اختلال و عوارض زیاد ناشی از آن مانند انواع بدرفتاری و
بی توجهی به کودک که در نهایت منجر به کاهش حس احترام به خود و اعتماد به نفس در وی می گردد ضروری است که این گونه کودکان و نوجوانان تحت درمان قرار گیرند بهترین درمان این اختلال , استفاده از داروهای محرک می باشد که یکی از بهترین انواع داروها به نام ریتالین در ایران نیز وجود دارد و مورد استفاده قرار می گیرد در حدود ۷۵٪ کودکان به این دارو جواب مثبت می دهند معمولا اولین علامتی که از بین می رود پرتحرکی کودک و آخرین علامت کمبود توجه و تمرکز است که بهبود می یابد در ابتدا دارو به مدت دو هفته امتحان میشود و در صورت بروز پاسخ مثبت که از طریق دریافت گزارش از طریق خود کودک , والدین و معلمین تایید می گردد دارو به مدت طولانی تجویز می گردد .
با توجه به این که نیمه عمر دارو کوتاه است در دو یا سه نوبت در روز تجویزمی گردد .
مصرف این دارو به دلیل کاهش علائم پرتحرکی و افزایش توجه و تمرکز موجب افزایش یادگیری و در نتیجه عملکرد بهتر تحصیلی ( کسب نمرات بهتر) و افزایش اعتماد به نفس در کودک و نوجوانان می گردد با توجه به عوارض این داروها تعطیلات دارویی به صورت عدم مصرف آن در روزهای تعطیل (جمعه ها ) , تعطیلات رسمی , ایام عید و گاه تابستان در نظر گرفته می شود . عوارض شایع داروهای مجرک از جمله ریتالین شامل بی اشتهایی , درد معده , سردرد و بیخوابی می باشد که در تعداد کمی از کودکان و نوجوانان دیده می شود ازروش های دیگر درمانی می توان از رفتاردرمانی , آموزش و مشاوره با والدین و گروه درمانی برای کودکان و نوجوانان مبتلا نام برد.
به هر حال اختلال بیش فعالی / کمبود توجه و تمرکز , اختلالی است که در صورت تشخیص زودرس و درمان به موقع می توان از بسیاری از عوارض احتمالی آینده آن جلوگیری نمود.
یک روانشناس با اشاره به این که هرکودک بازیگوش وپرتحرکی، بیش فعال نیست، افزود: متخصصان براساس معیارهایی، بیش فعالی درکودک را شناسایی می کنند. دکترمصطفی تبریزی استاد دانشگاه علامه طباطبایی درگفتگوبا ایسنا، با بیان مطلب فوق اظهارداشت: بیش فعالی ممکن است درنوزادان هم دیده شود اما به دلیل این که هنوزرفتارهای فرد شکل نگرفته است، تشخیص این بیماری درنوزادان دشواراست. تبریزی دررابطه با روشهای درمان بیش فعالی گفت: هنگامی که این بیماری در فرد تشخیص داده شد، ابتدا دارودرمانی آغازمی شود که رایج ترین دارو«ریتالین» است. بعد ازمدتی با توجه به شرایطی که فرد درآن قرارمی گیرد به رفتاردرمانی دربیمارپرداخته می شود. دررفتاردرمانی نحوه برخورد با کودکان به والدین آموزش داده می شود. وی با تاکید براین که بیش فعالی یک بیماری است وهیچ بیماری قابل سرزنش وقابل مقایسه با دیگران نیست، ادامه داد: مدارس کودکان بیش فعال نباید جدا ازسایرین باشد زیرا زمانی که کودک درمحیط عادی قرارمی گیرد رفتارطبیعی را ازسایرین می آموزد. همچنین لازم است، معلمان کودکان بیش فعال نیزدرمورد این بیماری ونحوه برخورد با آنها آموزش دیده واطلاعات لازم را کسب کنند. دکترتبریزی با اشاره به این که این بیماری قابل درمان است، گفت: طول درمان درانواع مختلف بیش فعالی متفاوت است، به طوری که درافرادی که هم اختلال درتمرکزوهم اختلال دربیش فعالی دارند درصورت شدت آن، ممکن است تا بعد ازتحصیلات دانشگاهی هم احتیاج به مراقبت داشته باشند. این روانشناس خاطرنشان کرد: به طورکلی علت دقیق بیماریهای روانی شناخته نشده است، اما برخی ازعوامل درتشدید بیماری موثراست. مانند امرونهی زیاد درخانواده ها، افزایش بیش فعالی درخانواده های پرخاشگرونیزدرخانواده هایی که ناکامی های کودکان بیشتراست، بیش فعالی نیزشدت می یابد.
در این مقاله، هفت هدف اصلی به عنوان هفت برنامه مداخله همراه با نحوه مداخله و توصیه‌هایی برای والدین ارائه شده است.
۱. تغییر نگرش و افکار والدین
از آنجا که تعدادی از انتظارات، باورها، اسنادهای نامناسب و پیشداوری‌های خاص والدین باعث بروز مشکلات ارتباطی والد ـ کودک میشود، لازم است برخی از شناخت‌ها در نخستین مرحله آموزش و درمان اصلاح شوند. آموزش این مرحله از مداخله توسط مشاور، آموزگار و روانشناس به والدین این کودکان شامل توصیه‌های زیر است:
بررسی و شروع تغییر باورها / اسنادهای والدین در مورد خود و کودک.
بررسی و آغاز تغییر مبادلات رفتاری بین والدین و کودک.
رفتار کودک مربوط به یک اختلال است و از روی قصد و عمد نیست.
کودک توانایی یادگیری و موفقیت دارد.
ایجاد احساس سازمان‌دهی و انعطاف‌پذیری در والدین برای تنظیم رفتار کودک.
کودک مجموعه‌ای از توانایی‌های منحصر به فرد را دارد که این ویژگی‌ها ارزشمند هستند.
والدین، دیگر اعضای خانواده را در تشخیص و درک اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی یاری دهند.
۲. گوش دادن و صحبت کردن
* چگونه به صحبت‌های کودکان دچار اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی گوش دهیم و با آنها صحبت کنیم؟
باز نگه داشتن پل ارتباطی میان والدین و کودک فوق‌العاده مهم است و موجب میشود اختلاف‌ها و تعارض‌های میان والدین و کودک به شکل مؤثری از میان برداشته شود و از وخیم‌تر شدن روابط میان آنها جلوگیری کند. برای آموزش این مرحله از مداخله موارد زیر پیشنهاد میشود:
رویه خود را با سن و میزان بلوغ کودک متناسب کنید.
در هنگام صحبت با کودک ارتباط چشمی با او داشته باشید.
با جملات ساده صحبت کنید و از کلماتی که کودک آنها را نمی‌فهمد، استفاده نکنید.
به زبان رفتار گوش دهید. برای چند لحظه خود را به جای کودک بگذارید. سعی کنید هدف او را از بروز چنین اعمالی کشف کنید و برای گوش دادن به صحبت‌های کودک خود وقت بگذارید.
آرام ولی محکم صحبت کنید. اگر معمولاً هنگامی که کاری از کودکتان می‌خواهید صدای‌تان را بلند می‌کنید، کودک می‌آموزد تا هنگامی که صدای‌تان را به حداکثر نرسانده‌اید، به شما بی‌توجهی کند.
از جملات پرسشی اجتناب کنید. وقتی به کودکتان می‌گویید «چطور لباس‌هایت را جمع کنی؟» اگر پاسخ دهد «حالا نه!» متعجب نشوید.
اگر بگویید «می‌آیی حالا اطاقت را مرتب کنیم؟» این فرصت را به او داده‌اید تا بگوید «نمیام!». پس از جملات قاطع استفاده کنید تا کودک به‌طور دقیق بداند چه کار باید بکند و به علاوه آن را چه موقع، کجا و چگونه انجام دهد.
احساس‌تان را به کودک بگویید. بدون اینکه مستقیم از کودک انتقاد کنید، به او بگویید که در مورد اعمال و رفتارش چه احساسی دارید. برای مثال: «به خاطر اینکه موهایت را شانه نمی‌کنی واقعاً ناراحتم» یا «وقتی به موقع نمی‌خوابی، واقعاً نگران می‌شوم». اگر از جملاتی استفاده کنید که به جای کودک به خودتان اشاره کند، می‌توانید از انتقاد، سرزنش یا حمله کردن به کودک بپرهیزید و احساسات خود را به‌طور مؤثری بیان کنید.
توماس گوردون، روش مؤثری برای برخورد با رفتارهای چشمگیر پیشنهاد می‌کند. وی از «پیام‌های من» صحبت می‌کند. منظور این است که هنگامی که از کودک رفتاری نامناسب سر زد، می‌توانیم احساس خود را در برابر این امر ابراز کنیم. از این طریق کودک احساس می‌کند او را جدی گرفته‌ایم.
نزاع: کودک، یک ساعت دیرتر از موعد مقرر به خانه باز می‌گردد.
پیام من: من واقعاً از بازگشت تو احساس راحتی می‌کنم، نگران شدم.
با به کارگیری این روش شما به کودک خود فرصتی می‌دهید که خود به تنهایی به اشتباهاتش پی ببرد.
خواسته‌های خود از کودکتان را بدون توجه به حرف‌های او چندین بار تکرار کنید. این روش «سوزن گرامافون گیر کرده» نام دارد.
۳. توجه مثبت به کودک
تنها زمانی می‌توانید با موفقیت برای فرزند خود حد و مرز قوانین را تعیین کنید که به نکات مثبت او توجه کنید. مؤثرترین راه برای آموزش رفتار خوب، شکل دادن رفتار یا تحسین است. اگر والدین هنگام تحسین کودک خود، راهنمایی‌های زیر را به کار بندند، متوجه خواهند شد این کار به عنوان یک روش تربیتی و انضباطی بسیار مؤثر است.
برای آموزش این مرحله از مداخله موارد زیر پیشنهاد میشود:
به کودک خود بگویید که کدام صفات او را می‌پسندید. دست‌کم چند بار در روز کودک خود را تحسین کنید. برای مثال، «آفرین! نقاشی‌ات قشنگ شده»
به فرزند خود جرأت دهید و نشان دهید به نکات مثبت او اطمینان دارید.
دلسرد کردن: تو واقعاً اتاقت را مرتب کردی ولی خیلی بد مرتب شده.
جرأت بخشیدن: تو واقعاً اتاقت را خیلی خوب مرتب کرده‌ای.
رفتار کودک خود را تحسین کنید، نه شخصیت او را. به کودک نگویید «چه دختر یا پسر خوبی!». زیرا این جمله بدین معناست که هدف، عبارت است از خوب بودن در تمام اوقات. به جای آن می‌توانید از جملاتی مانند «از نقاشی که کشیدی خیلی خوشم آمد» استفاده کنید.
گفتن عبارت «چه دختر یا پسر خوبی» نمی‌تواند احساس مشخصی را به کودک القاء کند. هرچه تحسین شما اختصاصی‌تر باشد، کودک درست بودن کارش را بهتر درک می‌کند.
به‌طور مناسب و مقتضی تحسین کنید. برای دریافت پاسخ‌های بهتر، نوع تحسین را با سن و اخلاق کـــودک متناسب کنیــد. برای نمونه در آغوش گرفتن، بوسیدن، نوازش کردن و دیگر نشانه‌های عمــلی محبت همراه با کلمـــات مهرآمیز برای کودکان مناسب‌تر هستند.
ولی به ایــن نکته توجه داشته باشید که همیشــه از جملات متنــوعی برای این کار استفاده کنید، زیرا کودک بعد از مدتی از جملات تکراری خسته میشود.
بازخورد فوری نشان دهید و رفتار کودک را برای موفقیت‌های کوچکتر نادیده نگیرید. برای تقویت اثرات تحسین می‌توانید جایزه‌ای را نیز با آن همراه کنید. به کودک خود بگویید که از کدام کارش خوشحال شده‌اید و او وعده هدیه‌ای را بدهید، ولی هدیه دادن را برای زمان‌های خاص بگذارید تا کودک همیشه منتظر آن نباشد.
کودک را با فرزندان دیگر خود مقایسه نکنید.
به طور مساوی برای فرزندان خود وقت بگذارید.
همکاری را تقویت کنید. فعالیت‌ها و بازی‌هایی را انتخاب کنید که در آن اعضای خانواده بتوانند شرکت کنند. مانند: تخته‌بازی، جورچین و …
۴. توانایی صدور دستورهای مؤثر و مناسب
کودکان دچار اختلال کمبود توجه/ بیش فعالی در کنترل حواس خود ناتوان هستند. بدین ترتیب وقتی می‌خواهید کودک رفتار خاصی داشته باشد و یا کار خاصی انجام دهد، باید حواس خود را متمرکز کند. برای آموزش این مرحله از مداخله موارد زیر پیشنهاد میشود:
محیط خانه را بازسازی کنید. فعالیت‌ها و شلوغی‌ها و تماس‌های تلفنی غیرضروری را کاهش دهید و تلویزیون را خاموش کنید.
برای تقویت توجه کودک ابتدا از بازی «نگاهتو برنگردون» استفاده کنید. بدین ترتیب که شما و کودکتان به چشمان یکدیگر خیره شوید، هرکس زودتر خسته شود و نگاهش را برگرداند، بازنده است. پس از اینکه کودک خیره شدن را به خوبی یاد گرفت، به او بیاموزید حواسش را روی کسی که در حال صحبت کردن است، متمرکز کند یا به عبارتی «رادارش را روی او قفل کند». برای این کار از بازی «رادار» استفاده کنید.
هنگام غذا خوردن به طور عمد ترتیبی بدهید تا افراد مختلف صحبت کنند و ببینند آیا کودک این بازی را درست انجام می‌دهد یا نه. فراموش نکنید که در صورت انجام درست این تمرین، کودک را تحسین کنید.
مطمئن شوید کودکتان وظایفش را متوجه شده و از او بخواهید دستور را با صدای بلند تکرار کند.
دستورهای ملموس و کوتاه را از کودک بخواهید و در یک زمان چند دستور ندهید. به عنوان مثال، خواسته‌هایی همانند «بچه خوبی باش» یا «اتاقت را جمع کن» بسیار مبهم است و می‌توان از جملاتی مانند «فوراً اسباب‌بازی‌هایت را در جعبه بریز» استفاده کرد.
برای انجام کارها از کودک خواهش نکنید. اگر شما در مورد مسأله‌ای از کودک خود خواهش کنید، باید انتظار جواب «نه» را داشته باشید.
۵. آموزش نحوه انجام فعالیت‌ها به کودک
والدین همیشه مشتاق هستند کودک بتواند از خودش مراقبت کند، رفتارش را کنترل کند و رفتاری مسئولانه داشته باشد.
برای اینکه به طور مؤثر والدین این کودکان باشید، باید یک مدیر مؤثر باشید. زیرا شما در حال اداره فردی هستید که سطح خود کنترلی‌اش پایین است. تعامل شما با کودک باید ثابت و قابل پیش‌بینی باشد. برای آموزش این مرحله از مداخله، موارد زیر پیشنهاد میشود:
فعالیت‌های را انتخاب کنید که کودک قادر به انجام آنها باشد. این موضوع به او احساس مسئولیت می‌دهد و اعتماد به نفس او را تقویت می‌کند.
قوانین باید به صورت شفاف و خلاصه شده باشد. کودک باید به طور دقیق بداند شما چه انتظاری از او دارید.
وظایف را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید.
به کودک خود بگویید که چه کاری را باید انجام بدهد، نه اینکه چه کاری را نباید انجام بدهد.زیرا باید به این کودکان شروع راه را نشان دهیم، نه اینکه آنها را متوقف کنیم.
به کودک علامتی نشان دهید که به او بفهماند زمان شروع کارش است.
از کودک بخواهید به شما بگوید در شروع، وسط و پایان چه کارهایی را انجام داده است.
از کودک بخواهید فعالیت‌های کوچکی را برای شما انجام بدهد. برای مثال، مداد یا کاغذی را برای شما بیاورد. در طول این زمان هر بار یک دستور به کودک بدهید. در طول روز می‌توانید چندین بار این کار را انجام دهید. این کار احساس مسئولیت بیشتری به کودک می‌دهد و سبب تقویت اعتماد به نفس وی میشود.
یک ساختار زمانی ثابت را برای غذا خوردن، انجام تکالیف، تلویزیون نگاه کردن، بیدار شدن و به رختخواب رفتن تنظیم کنید، زیرا زمان‌هایی که تنظیم نشده باشد، باعث تشدید اختلال در این کودکان میشود. یک ساعت بزرگ در اتاق کودک و چند ساعت در خانه داشته باشید.
برای انجام کارهایی که به توجه و یادگیری نیاز دارد، وقت استراحتی تعیین کنید.
به کودک اجازه دهید انرژی‌های اضافی خود را با انجام بعضی از ورزش‌های فیزیکی تخلیه کند. کودک را در کلاس‌های ورزشی ثبت‌نام کنید، زیرا ورزش تمرکز را بهبود می‌بخشد و جریان انتقال‌دهنده‌های عصبی را افزایش می‌دهد. پونتم درباره ورزش به عنوان یک درمان متناوب برای اختلال کمبود توجه/بیش‌فعالی معتقد است تأثیر ایروبیک بر روی مغز مشابه ریتالین یا دیگر داروهای تحریک‌زای روانی است که تأثیری موقتی دارند. این ورزش می‌تواند تأثیرات مثبت دیگری بر سلامت روانی و فیزیکی کودک شما داشته باشد. پژوهشگران دانشگاه ایلی‌نویز براساس مطالعات خود دریافته‌اند فعالیت‌های خارج از خانه مانند استفاده از اوقات فراغت، رفتن به پارک، شهربازی، ورزش و … برای این کودکان مفید است. طبق مطالعاتی که در سپتامبر ۲۰۰۴ در مجله آمریکایی سلامت عمومی انجام شد، نتیجه این درمان روی کودکان ۱۸-۵ ساله، کاهش شدید علائم را نشان می‌دهد.
تکالیف مدرسه را به طور روزمره مرور کنید و از آموزگار بخواهید کارهای کلاسی کودک را برای شما بفرستد.
زمان مشخصی را برای انجام تکالیف انتخاب و برای انجام تکالیف روزمره جدولی تهیه کنید. به عنوان مثال، شنبه‌ها، ریاضی و فارسی.
یک مکان آرام تعیین کنید تا کودک تکالیف مدرسه را در آنجا انجام دهد و کتاب‌ها و دفترهای مدرسه‌اش را هر شب پیش از خواب در آنجا قرار دهد و صبح، هنگام رفتن به مدرسه آنها را فراموش نکند.
تکالیف را بازبینی کنید. صحت و نظم و ترتیب آنها را بررسی کنید و به کودک خود تذکر دهید اگر تکالیفش را انجام دهد، به او پاداش می‌دهید. به عنوان مثال «وقتی تکالیفت را انجام دادی، می‌تونی کارتون تماشا کنی.»
کودک را در انجام تکالیفش راهنمایی کنید. ولی خودتان تکالیف را انجام ندهید.
با ایفای نقش، کودکتان را آموزش دهید. این موقعیت‌ها می‌تواند شامل دعوت یک دوست به بازی، صحبت با تلفن، خوش‌آمدگویی به مهمان، گفتگو با کودکان و … باشد.
تمرین، تمرین، تمرین: در هر مهارتی تمرین نقش عمده‌ای را در رسیدن به موفقیت ایفا می‌کند. بنابراین به کودک اجازه دهید فرصت‌های خود را بیابد و با توجه به آن مهارت‌ها موفقیت کسب کند.
۶ . یادگیری، تشویق و تنبیه در زمان‌های مناسب
پاداش و تشویق برای رفتار مطلوب، یک تقویت‌کننده محسوب میشود. کودک نسبت به کاری که انجام داده، احساس خوبی پیدا می‌کند و در نتیجه آن کار را تکرار کند. حال این پرسش شکل می‌گیرد: چه وقت و چگونه می‌توانیم از پاداش و تشویق استفاده کنیم؟ برای این مرحله از مداخله موارد زیر پیشنهاد میشود:
*بررسی کنید. به پاداش‌ها تنوع ببخشید. برای کمک به تصمیم‌گیری در مورد پاداش، خواسته‌های کودکتان را بررسی کنید. می‌توانید از کودک خود پرسش‌های زیر را بپرسید:
ـ اگر بتوانی سه آرزو بکنی، آنها کدامند؟
ـ اگر ۵۰ تومان پول داشته باشی، با آن چه کار می‌کنی؟
ـ اگر بنا باشد فقط یک چیز از بابا بخواهی، آن چیست؟
ـ اگر بنا باشد فقط یک چیز از مامان بخواهی، آن چیست؟
ـ چه برنامه‌ای را می‌خواهی با دوستانت انجام دهی؟
به عنوان مثال، به سینما بروی، بازی کنی، بستنی قیفی بخری و …
پاداش‌ها و امتیازها را تنها در جریان یا بلافاصله پس از بروز رفتار مطلوب ارائه کنید.
هنگامی که پاداش یا امتیازات می‌دهید، از کلمات مثبت و تشویق‌کننده و نیز از ناز و نوازش استفاده کنید.
گاهی اوقات جلوتر به کودک بگویید برای گرفتن پاداش و امتیاز از او چه رفتار مطلوبی را انتظار دارید.
از اقتصاد پولینه‌ای (ژتونی) استفاده کنید. به عنوان مثال، برچسب‌های ستاره‌دار و یا اشیاء رنگی را انتخاب کنید و در مقابل انجام کار درست یک ژتون به کودک بدهید و در مقابل انجام کار اشتباه، یک ژتون از او بگیرید و مثلاً، در ازای جمع‌آوری پنج ژتون یک هدیه به او بدهید.
سعی کنید به جای تنبیه بدنی، از روشهای دیگر نظیر تصحیح بیش از حد، محروم کردن و شکل‌های دیگر تنبیه نظیر گرفتن برخی امتیازها استفاده کنید.
از تصحیح بیش از حد استفاده کنید. براساس این روش، از کودک می‌خواهید رفتار ناشایست خود را اصلاح کند. به این مثال توجه کنید: کودک شما روی دیوار نقاشی می‌کشد. به او بگویید «دیوار کثیف شده است و باید آن را تمیز کنی تا دوباره قشنگ شود».
از روش محروم کردن استفاده کنید.
در استفاده از این روش به نکات زیر توجه کنید:
ـ محل محرومیت را به دقت انتخاب، و از امنیت و سلامت آن اطمینان حاصل کنید. برای مؤثر بودن این روش، کودک باید احساس کند چیزی را از دست می‌دهد. بنابراین، محل محرومیت باید خسته‌کننده باشد(البته نباید تاریک یا ترسناک باشد). به عنوان مثال، برخی والدین در بسیاری از مواقع کودک را برای تنبیه به اتاق خود می‌فرستند، اما کودک در اتاقش به بازی یا کارهای دیگر مشغول میشود. پس نخست نتایج تنبیه را بررسی کنید.
ـ مدت زمان محرومیت را بر حسب سن کودک تعیین کنید. گذراندن دوره‌های طولانی در یک اتاق یا محروم شدن از بیرون رفتن از خانه برای چند هفته سازنده نیست و کودک را آزرده می‌کند. معمولاً یک محرومیت کوتاه‌مدت، خیلی مؤثرتر است. یک کودک در ازای هر سال از سنش، یک دقیقه محروم میشود.
بر این اساس، برای یک کودک چهار ساله، چهار دقیقه و برای یک کودک پنج ساله، پنج دقیقه و … کافی است.
ـ اجازه ندهید دوره محروم شدن، راهی برای دور ماندن از مسئولیت‌ها باشد. پس از به پایان رسیدن زمان محرومیت، از کودک بخواهید کاری را که پیش از تنبیه باید انجام می‌داد، انجام دهد یا رفتار مناسبی نشان دهد.
۷. رژیم غذایی و داروها
اختلال کمبود توجه/ بیش‌فعالی با رژیم غذایی در ارتباط است. تغذیه نامناسب و حساسیت‌های غذایی ممکن است این اختلال را افزایش دهد.
برای این مرحله از مداخله موارد زیر پیشنهاد میشود:
از پزشک در مورد رژیم غذایی مناسب کودک خود اطلاعات کسب کنید.
در وعده‌های غذایی نظم زمانی ایجاد کنید.
اندازه‌گیری دقیق وزن و قد کودک را دنبال کنید.
از مواد غذایی پروتئینی از قبیل میوه‌های خشک شده، تخمه گل‌آفتاب‌گردان، میوه‌های مغزدار (پسته، گردو، فندق)، غذاهای بدون نمک، میوه و سبزیجات تازه استفاده کنید.
از قراردادن چیپس و نوشابه‌های گازدار در دسترس کودک خودداری کنید و خوردن پیتزا را برای خانواده محدود کنید.
مطمئن شوید کودک غذا می‌خورد، زیرا گرسنگی ایجاد تمرکز در خانه و مدرسه را برای این کودکان مشکل می‌سازد.
برای کودک خود هنگامی که به مدرسه می‌رود، تغذیه مناسبی آماده کنید.
برای بسیاری از کودکان اختلال کمبود توجه/ بیش‌فعالی، دارودرمانی جزء جدایی ناپذیر برنامه درمانی است. دارو درمانی برای این استفاده میشود تا علائم این اختلال را بهبود بخشد و کودک بتواند به طور موثری به فعالیت ادامه دهد. برای استفاده از داروها موارد زیر پیشنهاد میشود:
از پزشک بپرسید کودک کی و چگونه باید دارو را مصرف کند.
داروها را در مکانی امن در خانه دور از دسترس کودک قرار دهید.
از پزشک بپرسید اگر کودک یک وعده از دارو استفاده نکرد، باید چه کاری انجام دهید.
از یک گزارش هفتگی برای مشخص کردن مصرف دارو استفاده کنید و گزارش کامل شده را هنگام ملاقات به پزشک بگویید تا او بتواند میزان واکنش دارو را مشخص نماید و درباره هر نوع تاثیر جانبی به شما کمک کند.
هیپنوتیزم و درمان بیش فعالی 
