کاربردهای هیپنوتیزم بالینی
افزایش خلاقیت ویژه هنرمندان
۱۳۹۱-۱۰-۱۳
تعریف هیپنوتیزم
۱۳۹۱-۱۰-۱۳
کاربردهای هیپنوتیزم بالینی
بطور سنتی کاربردهای هیپنوتیزم را به دو گروه تقسیم می کنند: بالینی و غیربالینی، یا پزشکی و غیرپزشکی، یا پزشکی و نمایشی. البته غیر از اینها، اسامی دیگری هم در این زمینه مورد استفاده قرار گرفته اند. همچنانکه از نام این دو گروه برمی آید؛ بخشی از کاربردهای هیپنوتیزم را که در قالب پزشکی میگنجند، بالینی و مابقی را غیربالینی مینامند. البته باید توجه داشت که منظور از کاربرد، پدیده های هیپنوتیزمی نمیباشند، بلکه؛ استفاده ای هست که از پدیده های هیپنوتیزمی میشود. بعبارت دیگر؛ از یک پدیده هیپنوتیزمی، هم میتوان در پزشکی استفاده کرد، و هم در اجرای نمایشات سرگرمی و 
آموزشی.
در بحث هیپنوتیزم، مطلب مهمی که غالبا نادیده گرفته میشود همین موضوع استفاده از هیپنوتیزم میباشد. بسیاری را تصور بر اینست که با هیپنوتیزم کردن کسی موضوع تمام میشود، درحالیکه این مرحله، آغاز کار محسوب میگردد. درواقع هیپنوتراپی یا درمان با استفاده از هیپنوتیزم؛ از دو مرحله تشکیل یافته است: القاء خلسه و درمان . اینکه فردی را هیپنوتیزم کنیم، فقط یک بخش از کار است و بخش دوم که بنظر من بسیار مهمتر و سخت تر و تخصصی تر میباشد، و در مواردی میتواند خطرناک هم بشود٬ شامل تکنیکهای درمانی میباشد که باید بدقت و ظرافت خاصی باجرا گذاشته شوند. این بخش؛ جز در مواردی (که البته تعدادشان کم هم نیست) باید بتوسط یک پزشک یا روانشناسی که در زمینه هیپنوتراپی مهارت دارد انجام گیرد. متاسفانه مردم ما آگاهی چندانی در این زمینه ندارند و بهمین جهت تا می بینند شخصی ایشان را هیپنوتیزم کرد یا خودشان کسی را هیپنوتیزم میکنند کار را خاتمه یافته تلقی میکنند، درحالیکه تازه اول کار میباشد.
در عصری که ما زندگی میکنیم سرعت پیشرفت علم ( در همه رشته ها) بسیار شگفت انگیز بوده و بشر امروزی با تکیه بر دانسته های پیشینیان و اختراعات و اکتشافات صورت پذیرفته، هر لحظه پرده از مجهولی برمیکشد. هیپنوتیزم هم از این قاعده بدور نبوده، روز بروز زوایای بیشتری از این علم روشن میگردند و بر دامنه کاربردهای آن افزوده میشود. بعنوان مثال در سال میلادی گذشته نزدیک به ۷۵۰۰ عنوان مقاله علمی در زمینه هیپنوتیزم در کل دنیا ارائه شده است که حدودا ۲۰ مقاله در هر روز میباشد (بعبارتی دیگر حدود یک مقاله در هر ساعت). قصدم از بیان این مطلب دو چیز است اول آنکه لیست کاربردهای هیپنوتیزم که در زیر آورده ام موقتی بوده با گذشت زمان موارد جدیدی به آن افزوده میشود. دوم آنکه سهم ایران از این ۷۵۰۰ مقاله علمی معتبر به تعداد انگشتان دو دست هم نمی رسد.
جهت پرهیز از سردرگمی و برای فهم آسانتر، همه کاربردهای هیپنوتیزم را بصورت یک لیست ارائه میکنم. هر نوع بیماری و یا درد و ناراحتی که بتوسط هیپنوتیزم قابل درمان باشد یا آنکه بتوان بوسیله هیپنوتیزم از شدت آن کاست و برای بیمار قابل تحمل نمود در لیست زیر گنجانده شده است. لازم به یادآوری است که کاربردهای هیپنوتیزم در پزشکی محدود به درمان بیماریها نبوده و شامل مواردی همچون بررسی های تشخیصی و یا امور دندانپزشکی هم میشوند. در این موارد از هیپنوتیزم جهت کمک به بیمار برای تحمل حالتهای ناگوار مربوطه استفاده میکنند.
لیست زیر از چندین کتاب مرجع هیپنوتراپی و مقالات منتشره از سال ۲۰۰۰ میلادی تاکنون استخراج گشته است. البته درمورد مقالات منتشره فقط از تحقیقاتی استفاده شده است که موفقیت درمانی گزارش شده بالای ۵۰ درصد بوده است و در غیر این صورت درصد موفقیت ذکر شده است. پیش از آنکه لیست زیر را مطالعه نمایید این حقیقت مهم را بخاطر داشته باشید که هیپنوتراپی هم یکی از انواع روشهای درمانی میباشد و همچون دیگر درمانهای پزشکی موفقیت آن در درمان بیماریها بستگی به شرایطی دارد. هیپنوتیزم معجزه نیست ولی میتواند در برخی موارد همچون معجزه عمل کند.
-
درمان لکنت زبان
-
درمان بی خوابی
-
درمان حالات اضطرابی
-
درمان حالات هیجانی
-
درمان افسردگی
-
درمان حالاتی که فرد در شناخت هویت خود دچار مشکلاتی شده است
-
درمان پرخوری و کم خوری ( ناشی از افسردگی )
-
فشار خون
-
رفع بیماریهای روان تنی
-
درمان ضعف و فقدان اعتماد به نفس
-
درمان عدم قدرت در تمرکز فکر و ضعف حافظه
-
ایجاد انگیزه و امید به آینده و ایجاد روحیه مثبت و شاد
-
انواع آلرژیها و حساسیت
-
آسان و قابل تحمل کردن مشکلات دوران قاعدگی و نیز کاستن از شدت علائم
-
مهار خونریزی تروماتیک یا حین جراحی (و اعمال دندانپزشکی)
-
تسهیل رواندرمانی با امکان دسترسی سریع به خاطرات سرکوب شده آزار دهنده
-
بیماری ام اس
-
درمان عادت جویدن ناخنها
-
کاستن از عوارض کموتراپی
-
کمک به درمان زگیل
-
درمان وسواس و رفتارهایی که فرد به صورت اجباری انجام می دهد
-
آسم و تنگی نفس
-
کنترل دردهای مختلف حاد و مزمن
-
درمان یا کنترل میگرن و انواع سردردهای تنشی
-
درمان کم خوری و لاغری ( لاغری ناشی از کم خوری یا علل دیگر)
-
فیبرو میالژیا ( دردهای خاص عضلانی)
-
بالا بردن قدرت سیستم ایمنی بدن
-
تسریع در بهبودی سوختگی ها
-
کاستن از خونریزیهای بیماران هموفیلی
-
تسریع در جوش خوردن شکستگی استخوان
-
ترک اعتیاد به دخانیات، الکل و بسیاری از مواد مخدر ( با ایجاد بی نیازی٬ تنفر و حساسیت)
-
قابل تحمل کردن استرس و ناراحتی ناشی از اقدامات پزشکی (همچون آندوسکوپی، عکس رنگی، آنژیوگرافی و ….)
کاربردهای هیپنوتیزم در دندانپزشکی
استفاده از هیپنوتیزم در درمانهای دندانپزشکی بقدری وسیع و موثر بوده است که نه تنها در کتب معتبر هیپنوتراپی غالبا یک بخش مجزا به این بحث اختصاص داده میشود که کتابهای زیادی با عنوان کاربردهای هیپنوتیزم در دندانپزشکی موجود میباشند. این مسائل نشانگر میزان اهمیت و کارائی بالای هیپنوتیزم در دندانپزشکی میباشد که مهمترین موارد آن بشرح زیر میباشند
کاستن از شدت خونریزی، تسریع در تحمل پروتزهای متحرک، قابل تحمل کردن باز ماندن دهان برای مدت طولانی، کاستن از ترشح بزاق ( که هم تحمل شرایط را برای بیمار آسان میسازد و هم اینکه محیط مناسبتری را جهت کار فراهم میکند)، ایجاد بیحسی کامل یا نسبی بطور موضعی، کاستن از مشکلات جسمی و روحی بیمار در درمان ارتودنسی، درمان دندان قروچه، ایجاد آرامش و کم کردن استرس بیمار (که این امر موجب آرامش دندانپزشک و افزودن بر تمرکز فکری او هم میشود و کیفیت درمان را افزایش میدهد)، دندانپزشکی کودکان و موارد دیگر
PTSD یا Post Traumatic StressDisorders
این اختلال از جمله مواردی است که بویژه در کشور ما از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است ازینرو بطور جداگانه و در انتهای این بخش آورده ام. این اختلال در اثر حوادث ناگواری که در گذشته برای بیمار اتفاق افتاده اند، ایجاد میشود و سیر مزمنی دارد که درصورت عدم درمان تا پایان عمر بیمار را آزار میدهد. جنگ یکی از انواع مهم حوادث ناگوار بحساب میاید در کشور ما بخاطر جنگ ۸ ساله تعداد بسیار زیادی از هموطنان و جانبازان به این بیماری مبتلا میباشند. اما آمار دقیقی در دست نیست.
کاربردهای هیپنوتیزم بالینی
می توان از هیپنوتیزم در شاخه‌های مختلف پزشکی و روانشناسی بالینی در حوزه های بزرگسالان، کودکان و نوجوانان بهره های فراوانی گرفت که به بعضی از آنها اشاره میشود:طب داخلی: کنترل دردهای مزمن (مانند انواع سردرد و دردهای نوروپاتیک)، کنترل تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی و بهبود کیفیت زندگی بیماران سرطانی، رعایت بهتر رژیم غذایی سالم و کنترل وزن، ترک سیگار و سایر عادات ناپسند ، کنترل سندرم روده تحریک‌پذیر و …افزایش اعتماد به نفس،
طب جراحی: آمادگی قبل از جراحی و درمان ترس از عمل، کنترل درد بعد از عمل، القای بی‌هوشی بدون استفاده از داروهای وریدی و استنشاقی و یا با حداقل مصرف دارو و بنابراین حذف یا کاهش عوارض این داروها، القای بیحسی موضعی بدون استفاده از دارو، کنترل نسبی خونریزی حین عمل، کنترل درد ناشی از سوختگی کمک به تسریع ترمیم بافت آسیب دیده و …
طب زنان و زایمان: کنترل علائم سندروم پیش از قاعدگی (پی ام اس)، کنترل دردهای همراه قاعدگی (دیسمنوره)، کمک به بهبود رشد جنین، کنترل ویار حاملگی، زایمان آسان و …
طب ورزشی: افزایش اعتماد به نفس، افزایش بهره‌وری ورزشی و بهبود رکوردها، کاهش آسیب های ورزشی و کمک به ترمیم بافت و …
طب دهان و دندان: کنترل دندان قروچه، سندروم درد مفصل فکی-گیجگاهی، القای بیحسی برای اعمال دندانپزشکی، کنترل رفلکس گگ (عق زدن)، تهوع حین کار دندانپزشکی، کنترل هراس از اعمال دندانپزشکی و …
طب روانپزشکی: رواندرمانی و روانکاوی هیپنوتیزمی، شناخت-درمانی هیپنوتیزمی، رفتار درمانی هیپنوتیزمی، درمان اختلالات شبه جسمی، تجزیه ای، جنسی، اضطرابی و روان‌تنی، درمان افسردگی، درمان انواع فوبی ها (ترس های بیمارگونه)، تقویت ایگو و افزایش امید به زندگی، افزایش بهره‌وری تحصیلی و …و
مطالب مرتبط :
12 دیدگاه ها
سلام آقای دکتر
من کمبود وزن دارم آزمایش دادم هیچ مشکلی نداشتم احساس میکنم کمبود وزنم به اعصابم ربط داره چون خیلی عصبی وفکریم وسواس دارم وقتی به اعصابم فشارمیاد کف دست وپام زیادعرق میکنن قبل خواب زیادفکرمیکنم وزیادحرص میخورم خواستم بدون برای کمبودوزن وبقیه مشکلات میشه کاری کرد. باتشکرفراوان
سلام حامی جان.
موارد متعددی که گفتید همه جزء مشکلات اضطرابی است که با هیپنوتیزم قابل درمان هست.
موفق باشید.
سلام اقای دکتر خسته نباشید
میخواستم بدونم میشه با هیپنوتیزم یه کاری کرد که فرد به چیز خاصی که علاقه نداره نظرش رو عوض کرد و یا برعکسش .
ممنکن میشم جواب بدین چون واسم واجبه
سلام امیر عزیز.
این موضوع احتیاج به بررسی بیشتر دارد. اطلاعات بیشتری نیاز هست. تلفنی تماس بگیرید.
موفق باشید.
سلام اقای دگتر خسته نباشید
میخواستم بدونم میشه هیپنوتیزم چیزی رو القاء کرد مثل علاقه مند شدن بیشتر نسبت به چیزی یا برعکس.
سلام امیر جان
بله ، هیپنوتیزم در واقع قرار گرفتن مغز در یک استیت خاص است بر اساس کتاب اصلی روانپزشکی (کاپلان و سادوک) هیپنوتیزم یک روش روان درمانی است که با تغییر حالت هوشیاری و استفاده از سه مؤلفه تمرکز (جذبه)، انفکاک و تلقین‌پذیری مخاطب را در شرایطی قرار میدهد که میتوان فرآیند درمان هیپنوتیزمی را در مورد او بکار گرفت. در این حالت خاص هوشیاری، جملات درمانگر (تلقینات) در ذهن تحت آگاه و ناخودآگاه سوژه نفوذ کرده و در اعماق ذهن وی ثبت می شود. همین ویژگی، باعث تأثیر شگرف و پایداری درمان هیپنوتیزمی (هیپنوتراپی) می گردد. موفق باشید.
با سلام ایا برای درمان خجالتی بودن البته فقط در بعصی شرایط یعنی خیلی کمه و حاد نیست ،هیپنوتزیم جوابگو هست؟یکبار کافیه؟ و اثر داعمی دارد یا مقطعی؟
سلام سارای عزیز.
بنظر می رسد از سوشال فوبیا رنج میبرید . اگر کم و قابل اغماض هست نیازی به درمان نیست اما اگر مشکل آفرین شده ۸ جلسه درمان نیاز دارید.
با تلفنهای مطب تماس بگیرید. و وقت بگیرید.
اگر واقع بینانه نگاه کنید میبینید که هیچ بیماری با یک جلسه قابل درمان نیست.
موفق باشید.
سلام آقای دکتر
۳۰ساله دارم با ترس های اجتماعی زندگی میکنم.هرکاری کردم نتونستم کمبود اعتماد بنفس و ترسهامو از بین ببرم. چندین بار به از افسردگی اینکه کسی که باید باشم نیستم به فکر خودکشی افتادم، با هیپنوتیزم میشه بهم کمک کرد به عنوان آخرین کاری که میشه کرد…
سلام حامد عزیز.
بله با حدود ۷ جلسه بهبود می یابید.
موفق باشید.
استاد گرامی سلام و خسته نباشید میگم من هیپنوتیزم رو در مشهد گذرندم مقدماتی و پیشرفته ، همینطور داشتم وب گردی میکردم که با سایت شما آشنا شدم و مطالب برام جالب بود مخصوصا caseهایی که معرفی کردید یکی از مشکلات من اینه که مردم هیپنوتیزم درمانی رو نمیشناسند و هم ترس دارن هم گارد اینکه ،آقا من هیپنوتیزم نمیشم ولی اینکه شما هیپنوتیزم درمانی رو معرفی میکنید واقعا خدمت بزرگیه ، من به نوبه خودم به عنوان یک پزشک که با مردم سروکار دارم ازتون تشکر میکنم ممنون
همکار گرامی جناب آقای دکتر مجید رمضانی
سلام . وقت به خیر . از اینکه بعلت مشغله کاری و تعدد بیماران پاسخ ها به طول می انجامد از شما و سایر هموطنان عذر می خواهم. از پیام محبت آمیز شما دلگرم و امیدوار شدم و ممنونم. من هم سالها با این مشکل دست و پنجه نرم کرده ام و هنوز هم ! تصدیق بفرمایید که عوامل بسیار زیادی با گستردگی تبلیغاتی فراوان در این نوع نگرش اشتباه دست دارند اما ما دست تنهاییم و بدون تریبون جامع و فراگیر ! جای شکرش باقی است که در تنها کتاب مرجع روانپزشکی دنیا یعنی کتاب کاپلان سادوک چاپ ۲۰۰۷ که شما میدانید همه روانشناسان و روانپزشکان دنیا از روی آن کتاب فارغ التحصیل میشوند به صراحت نوشته است که “هیپنوتیزم موثر و بی ضرر است” و تاییدهای دیگری هم نوشته است با این اظهار نظرهای صریح قاعدتا باید کلیه افراد فرهیخته و دانشمند و “علم باور” ما که قاعتا باید به روز هم باشند در صف موافقان و طرفداران ما قرار گیرند و دست کم نظرهای غیر علمی ندهند. از حضرتعالی تقاضای کمکهای معنوی و علمی دارم و اینکه نظرات خود را از من دریغ نفرمایید مجددا از شما سپاسگزاری میکنم. خداوند یاورتان باشد .