قرص شب امتحان
۱۳۹۴-۱۱-۲۲
هیپنوتیزم راهکاری موثر در کنترل استرس
۱۳۹۴-۱۱-۲۲
Show all

کورتون، فواید و مضرات

کورتون، فواید و مضرات

کورتون ها داروهای بسیار محبوبی بین پزشکان و بیماران هستند، زیرا علائم را به خوبی کاهش می دهند و به همین دلیل بسیار پرمصرف هستند. اما متاسفانه گاهی بدون توجه به عوارض آنها به صورت بی رویه استفاده می شوند. این مسئله تا جایی پیش رفته که دگزامتازون تزریقی شایع ترین داروی تجویزی در کل نسخ دارویی کشور است و کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی داروی وزارت بهداشت با در نظر گرفتن میزان مصرف این داروها در سایر کشورها معتقد است این میزان تجویز دگزامتازون با جمعیت کشور و وضع اپیدمیولوژیک بیماریهای التهابی همخوانی ندارد.

این داروهای محبوب می توانند عوارض جانبی زیادی داشته باشند. عوارض داروهای  دارای کورتون به میزان و مدت مصرف آنها بستگی دارد. هر چه مقدار و مدت درمان با کورتون بیشتر باشد عوارض آن بیشتر خواهد بود. توجه داشته باشید پزشکان با توجه به منافع و زیانهای دارو تصمیم به تجویز آن می گیرند، اما گاهی اصرار بیمار به تجویز داروی تزریقی و یا بهبود سریع علائم بیماری موجب می شود پزشک از این گروه دارویی، دارو تجویز کند.

اثرات درمانی کورتیکواستروئیدها:

کورتیکواستروئیدها جهت تسکین التهاب ایجاد شده در نواحی مختلف بدن به کار می روند. آنها باعث کاهش تورم، قرمزی، خارش و واکنشهای آلرژیک می شوند. همچنین به عنوان بخشی از پروسه درمانی در بیماریهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند مانند آلرژیهای شدید یا مشکلات پوستی، آسم، آرتریت و برخی بیماریهای دیگر که توسط پزشک تشخیص داده می شود.

کورتیکواستروئیدها داروهای بسیار قوی هستند که در کنار اثرات سودمندشان برای درمان بیماریهای مختلف، عوارض جانبی گوناگون و گاهی خطرناک دارند.

عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها:

* کورتیکواستروئیدها باعث کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت می شوند. همچنین در صورت ابتلا فرد به عفونت می توانند درمان را سخت تر کنند.

* کورتیکواستروئیدها مانع فعالیت سلولهایی می شوند که در استخوان سازی و رسوب کلسیم در استخوانها نقش دارند، از سوی دیگر در جذب کلسیم نیز تداخل ایجاد می کنند که این دو فرآیند موجب پوکی استخوان و یا تشدید آن می شود.

* افزایش اشتها از عوارض جانبی دیگر کورتونها است که به همین دلیل به کسانی که تحت درمان با کورتون قرار می گیرند توصیه می شود غذاهای کم کالری استفاده کنند.

* مشکلات چشمی مانند کاهش بینایی در اثر ابتلا به آب مروارید و گلوکوم (آب سیاه) در مصرف طولانی مدت کورتون از عوارض دیگر آن است.

* تغییر رنگ پوست در اثر استفاده از پمادهای حاوی کورتیکواستروئید

* استفاده مکرر از کورتونها باعث تحلیل رفتن عضلات می شود. به دلیل تخریب پروتئین های بدن پروتئین غذایی فرد باید حتی الامکان بالا باشد.

* از عوارض دیگر کورتونها افزایش میزان چربی است. این حالت بعلاوه تورم بدن باعث پف کردن صورت فرد شده و علامتی به نام صورت ماه ( Moon Face ) ایجاد می کند. (مثل ماه گرد می شود)

* کورتیکواستروئیدها با دفع پتاسیم و جذب سدیم موجب تورم می شوند. مصرف نمک در این بیماران این عارضه را تشدید می کند. رژیم غذایی چنین افرادی در حد امکان باید بدون نمک باشد. این عارضه باعث بالا رفتن فشار خون و ایجاد بیماری پرفشاری خون در افراد مستعد می شود که خود عاملی برای بروز مشکلات قلبی عروقی دیگر است.

* از دیگر مشکلات مصرف این داروها ایجاد وابستگی فیزیکی به آنها در دوزهای بالا و دوره های طولانی مدت است که به همین دلیل در صورت مصرف طولانی مدت از قطع یکباره و ناگهانی آنها به شدت باید اجتناب شود.

* علاوه بر اینها استفاده از کورتیکواستروئیدها می تواند موجب سردرد، سرگیجه، عصبانیت، افسردگی، هیجان پذیری، درد یا ضعف عضلانی، افزایش تعریق، تشنگی شدید، کبود شدگی غیر طبیعی، اختلال در قاعدگی، اختلال در خواب، ایجاد آکنه، رشد موهای زائد، ناراحتی معده و گاهی خونریزی گوارشی می شود.

البته نکته مهم این است که این عوارض در صورت مصرف زیاد و طولانی مدت کورتیکواستروئیدها احتمال بروز بیشتری پیدا می کنند و ما نباید با توجه به نگرانی از دانستن عوارض دارو از مصرف آن با تجویز پزشک خودداری کنیم زیرا در بسیاری موارد فواید دارو بر مضرات آن ارجحیت دارد و نظر پزشک معالج در این مورد بسیار حائز اهمیت است.

متاسفانه امروزه با مصرف خودسرانه و بیش از حد کورتیکواستروئیدها مانند کورتیکواستروئیدهای موضعی، قطره های چشمی کورتیکواستروئید و قرص های خوراکی دگزامتازون به عنوان داروی چاق کننده و اشتها آور روبرو هستیم. هدف اصلی این مطلب، دادن آگاهی در مورد عوارض کورتیکواستروئیدها به عموم می باشد، امید آن می رود که با ارائه این مطالب از مصرف خودسرانه این داروها کاسته شود.تر حریری

کورتیکواستروئیدهای موضعی

کورتیکواستروئیدهای موضعی جهت کنترل مشکلات مختلف التهابی پوست، در سطح پوست مورد استفاده قرار می گیرند. آنها باعث کاهش علائمی مانند خارش و قرمزی پوست می شوند، به این صورت که جذب سلولهای پوستی شده و مانع تولید فاکتورهای التهابی توسط سلولهای پوستی در هنگام مواجهه با مواد آلرژی زا می شوند. التهابات پوستی توسط فاکتورهای التهابی همچون پروستاگلندین ها و ترکیبات دیگر ایجاد می شوند که این ترکیبات موجب گشادی عروق خونی و رسیدن سایر فاکتورهای التهابی به منطقه مورد نظر می شوند که نتیجه آن ایجاد قرمزی، خارش و تورم در آن ناحیه از پوست است. کورتیکواستروئیدها با مهار این فرآیند موجب کاهش التهاب و بهبود علائم می شوند.

کورتیکواستروئیدهای موضعی از لحاظ قدرت اثر در ۴ دسته ضعیف، متوسط، قوی و بسیار قوی قرار می گیرند.

به عنوان یک قانون کلی، ضعیف ترین دارو که موثر نیز باشد باید مورد استفاده قرار گیرد و برای اینکه خطر عوارض جانبی به حداقل برسد بویژه کورتیکواستروئیدهای بسیار قوی باید برای دوره زمانی کوتاهی مورد استفاده قرار گیرند.

عوارض جانبی اشکال موضعی می تواند خیلی شبیه به اشکال سیستمیک در بدن باشد اما در صورت استفاده بجا و صحیح از آنها کمتر اتفاق خواهد افتاد.

عوارض جانبی موضعی کورتیکواستروئیدهای موضعی شامل:

نازک شدن پوست (آتروفی پوست)، تورم عروق خونی نازک روی پوست و حالت بیرون زدگی آنها، کاهش موقت رنگدانه های پوست در سطح مورد استفاده، وجود آلرژی به استروئیدها که می تواند موجب بدتر شدن اگزما شود و منجر به ایجاد عفونت گردد، (استروئیدهای موضعی هرگز نباید برای درمان پوست ملتهب شده ای که در عین حال دچار عفونت نیز هست استفاده شود مگر آنکه عفونت پوست نیز به صورت جداگانه ای مورد درمان قرار گیرد).

عوارض سیستمیک این داروها در صورت استفاده طولانی مدت استروئیدهای قوی بر روی بخش وسیعی از سطح بدن ایجاد می شود که می تواند شامل سرکوب فرآیند رشد و سرکوب فعالیت غده آدرنال باشد.

کودکانی که نیاز به استفاده متناوب و دوره های طولانی از استروئیدهای قوی دارند در معرض خطر بیشتری از عوارض سیستمیک نسبت به بزرگسالان قرار دارند و حتما باید در دوره درمان میزان رشد و نمو آنها کنترل شود.

در مورد مصرف داروهای کورتیکواستروئید موضعی برای کودکان شایان ذکر است که کودکان خصوصا نوزادان به عوارض جانبی استروئیدهای موضعی خیلی حساس ترند. زیرا به دلیل پوست نازک و مرطوب آنها این داروها بیشتر جذب بدن شده و گاه در مصرف طولانی مدت باعث کاهش رشد قدی کودک و کوتاه قد شدن می شود.

استروئیدهای بسیار قوی به هیچ وجه نباید برای کودکان زیر یکسال مورد استفاده قرار گیرند و در کودکان بزرگتر نیز در صورت امکان برای مدت زمان خیلی کوتاه جهت کنترل التهابات استفاده شود.

در کودکان با اگزمای شدید مزمن حتما باید رشد آنها کنترل شود زیرا در این موارد احتمال جذب استروئید بیشتر و اثر سوء بر رشد طبیعی کودکان بیشتر می باشد.

در ضمن، پوشاندن آن قسمت از پوست کودکان که تحت درمان با استروئیدهای موضعی قرار گرفته درست نمی باشد زیرا این امر جذب استروئید به بدن را افزایش می دهد که این مورد خصوصا در مورد پوشک کردن کودکان بسیار مهم است و به هیچ وجه نباید کودکان را در زمان استفاده از استروئیدهای موضعی پوشک کرد (خصوصا در مورد ادرار سوختگی کودکان)

البته توجه داشته باشیم که استفاده از استروئیدها فقط در صورتیکه سایر راهکارهای درمانی برای رفع ادرار سوختگی موثر نباشد و فقط و فقط برای دوره های کوتاه مدت در کمترین مقدار ممکن و با استفاده از ضعیف ترین استروئیدها مجاز می باشد.

قطره های چشمی کورتیکواستروئید

قطره های چشمی کورتیکواستروئید در زمان بروز مشکلات چشمی برای جلوگیری از وارد شدن صدمات جدی به چشم مورد استفاده قرار می گیرند، همچنین موجب تسکین قرمزی، التهاب و سایر مشکلات چشمی می شوند.

متاسفانه این روزها استفاده از قطره های چشمی حاوی کورتیکواستروئید از جمله بتامتازون، آن هم بدون تجویز پزشک توسط برخی از افراد رو به افزایش است. مصرف خودسرانه این داروها بدون تجویز پزشک متخصص، می تواند عوارض زیادی را به همراه داشته باشد.

عوارض این قطره ها عبارتند از: عفونت های چشمی، کاهش بینایی، درد چشم، تهوع و استفراغ، ابتلا فرد به آب سیاه (گلوکوم) و آب مروارید (کاتاراکت).

همچنین در صورت وجود برخی بیماریها حتما باید پزشک معالج را مطلع سازیم تا در خصوص نحوه مصرف این داروها بطور ویژه راهنمایی شویم از جمله در مواردی که بیماریهای چشمی زیر در فرد وجود دارد:

* کاتارکت و گلوکوم: کورتیکواستروئیدها می توانند باعث ایجاد بیماری یا بدتر شدن آن بشوند.

* بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم: در این بیماران، بیماری گلوکوم و یا کاتاراکت آنها بوسیله کورتیکواستروئیدها پیشرفت می کند.

* بالا بودن فشار داخل چشم و سل چشمی (به صورت فعال یا نهفته)

* عفونت های چشمی: کورتیکواستروئیدها می توانند باعث بدتر شدن عفونت چشمی یا بروز عفونت چشمی جدید شوند.

دگزامتازون

دگزامتازون یا آن طور که بعضا دگزا گفته می شود ، یکی از داروهایی است که در اشکال مختلف خود (الگزیر، قرص، قطره، آمپول و پماد) یکی از پرمصرف ترین داروهاست.

امروزه دگزامتازون توسط برخی افراد به عنوان داروی چاق کننده استفاده می شود که توضیح زیر در مورد آن ضروری است:

دگزامتازون علاوه بر اینکه اشتها را زیاد می کند، از طریق ایجاد تورم در بدن، شما را چاق می کند. در حقیقت یکی از عوارض استفاده زیاد از کورتون ها گرد شدن و پف کردن صورت است که به دلیل تورم تدریجی در بدن و افزایش میزان چربی است. در نتیجه بیمار احساس می کند که چاق و قوی بنیه شده است. اما حقیقت این است که تمام کورتون ها در استفاده مکرر باعث تحلیل رفتن عضلات و پوکی استخوان می شوند.

با توجه به اینکه دگزامتازون جزء قوی ترین کورتون هاست بالطبع عوارض این داروها که در ابتدای بحث در مورد آنها صحبت شد با مصرف مقادیر کمتر دگزامتازون ممکن است اتفاق بیفتد.ر حریری

مطلب مرتبط:

داروهای اعتیاد آور

11 دیدگاه ها

  1. یونیتی گفت:

    با تشکر.بسیار عالی بود

  2. لاله گفت:

    با سلام و احترام. جناب دکتر من تعریف کار شما را زیاد شنیده ام . آیا ممکنه با هیپنوتیزم یک خاطره تلخ رو به طور کلی از ذهن پاک کرد؟ از پاسخگویی شما ممنونم

  3. شقایق گفت:

    سلام آقای دکتر.
    من ۱۹ سالمه. سال دومیه ک میخوام کنکو بدم با اینکه میخواستم اما آنچنانی درس نخوندم همیشه فکر اینکه حالا چی مشه و چی نمیشه مانع درس خوندنم میشه و الان کمتر از چندماه تا کنکور تجربی مونده… من بیشتر از هر شخص دیگه ای تو اطرافم از بچگی به آیندم اهدافم و کارایی که میخوام انجام بدم فکر میکنم اما شاید کمتر از همه ی اونها برای زندگیم تلاش میکنم و همیشه یه خلای بزرگ درونم دارم که نمیدونم چیه… فکر به اینکه اهدافی ک از بچگی تا به الان انقدر برام مهم بوده دارن جلوم نابود میشن و من نگاهشون میکنم آزارم میده. شایدم خودمو هنوز پیدا نکردم… نسبت به اطراف خیلی حساسم یه حرف شاید بی منظور از یه نفر ۲ روز فکرمو درگیر میکنه و مانع فعالیت عادیه روزانم میشه… یه بار هم توی شهرم رفتم دکتر به من قرص سرترالین و زولپی رست داد.. اما من میدونم ک به دارو نیاز ندارم درسته ک شبا خوابم نمیبره اما خب نمیدونم… شما راه حلی برای من دارین؟

    • سلام شقایق عزیز
      بعضی از مردم افسردگی را زندگی کردن در یک سوراخ تاریک توصیف می کنند این در حالی است که برخی دیگر احساس ناراحتی و غم ندارند بلکه احساس پوچی و عدم وجود زندگی و احساس خالی بودن می کنند. نشانه ها هرچه باشد افسردگی با ناراحتی طبیعی فرق دارد. افسردگی زندگی هر روزه شما را پر می کند. کار شما را منحل می کند، درس خواندن و خوراک شما را دچار مشکل می‌کند. احساس نداشتن پشتوانه، ناامیدی و احساس بی ارزشی و … را در شما ایجاد می کند.
      اگر شما یک یا چند علامت از نشانه های زیر را داشته باشید که به راحتی برطرف نمی شوند، شما افسردگی دارید.
      نمی توانید خوب بخوابید یا بیش از حد می خوابید.
      نمی توانید کارهایی را که در گذشته خوب انجام می دادید، انجام دهید.
      احساس نا امیدی و بی پشتوانگی می کنید.
      هر چقدر سعی می کنید نمی توانید از افکار منفی رهایی یابید.
      اشتهای خود را از دست داده اید یا بیش از حد می خورید.
      عموما حساس و زودرنج هستید.
      فکر می کنید که زندگی ارزش زندگی کردن را ندارد.
      افسردگی از فردی به فرد دیگر فرق می کند اما یک سری علائم و نشانه های متداول وجود دارد. خیلی مهم است که بدانید این نشانه ها می توانند به جزئی از قانون زندگی شما تبدیل شوند. اما وقتی که نشانه های بیشتری را داشته باشید آنها قوی تر می شوند و دوام بیشتری پیدا می کنند و ان زمان است که شما مجبورید با افسردگی دست و پنجه نرم کنید. زمانیکه این نشانه ها خرد کننده و غیر قابل تحمل می شوند شما به کمک احتیاج دارید.
      – احساس عدم داشتن پشتوانه و نا امیدی: احساس کنید که هیچ چیزی بهتر نمی شود و هیچ راهی برای بهبود شرایط کنونی وجود ندارد.
      – تمایل خود را برای فعالیت های روزانه از دست بدهید.: به تفریحات، فعالیت های اجتماعی یا لذت جنسی علاقه ای نداشته باشید و توانایی خود را برای لذت بردن و حس نشاط داشتن از دست بدهید.
      – ازدیاد و یا کمبود اشتها و یا تغییرات وزنی: اضافه یا کم کردن وزن یا تغییرات ۵ درصدی وزن بدن در طول یک ماه
      – از دست دادن انرژی: احساس خستگی، تنبلی و سستی و از دست دادن قوای جسمی و احساس سنگینی بدن . حس اینکه کوچکترین کارها هم احتیاج به زمان زیادی برای انجام دادن دارند.
      – حس نفرت از خود: احساس نفرت بیش از حد از خود یا احساس گناره کردن. شما به شدت خود را برای انجام دادن اشتباهات یا خطاها تنبیه کنید.
      – دردهای بی دلیل: افزایش دردهای فیزیکی مثل سر درد، درد پشت، دردهای ماهیچه ای و درد های شکمی
      افراد افسرده امیدی به زندگی ندارند و احساس عجز و ناتوانی می کنند. امید خود را به خدا از دست ندهید و یادتان باشد هیچ کس به اندازه خداوند نسبت به مردم دلسوزی ندارد.
      توصیه دیگر ما به شما این است که به خودتان حرف های امیدوارکننده بزنید. شما می توانید این حرف ها را بر روی کاغذ بیاورید و هر روز بخوانید. حتی اگر خودتان به این حرف ها اعتقادی نداشته باشید انجام آنها نتایج مثبت زیادی خواهد داشت. در تمام مراحل از خدا کمک بخواهید.
      محبت کردن به مردم از نظر روحی تأثیرات مثبت زیادی دارد. بدترین کاری که یک فرد افسرده می تواند انجام دهد این است که تنها بماند. افسردگی در تنهایی تشدید می شود. البته فرد افسرده تمایلی به حضور در جمع ندارد ولی او باید خود را ملزم به این کار کند.
      در یک کلاس هنری یا ورزشی ثبت نام کنید، دوستان تان را برای صرف ناهار به خانه دعوت نمایید و یا به عیادت سالمندان و بیماران بروید. تنهایی بیش از حد افسردگی را تشدید می کند. هرگز در لاک انزوا فرو نروید. یادتان باشد باید میان «تنهایی» و «در جمع بودن» تعادل برقرار کنید. اگر دچار افسردگی شده اید به نعمت هایی که در اختیار دارید فکر کنید. یادتان باشد افسردگی یک بیماری مهلک و همیشگی نیست و قابل درمان است. شاید احساس کنید در پایان تونل هیچ نوری دیده نمی شود ولی مطمئن باشید که این طور نیست و شما می توانید برای درمان خود گام های عملی بردارید. توصیه های فوق حتی برای کسانی هم که دچار افسردگی نشده اند مفید خواهد بود. درمان افسردگی با هیپنوتیزم با تکنیکهای من و مشاوره های پزشکی نیاز به ۱۰ تا ۱۲ جلسه نیاز است. در صورت تمایل به درمان با مطب تماس بگیرید و جهت هماهنگی نوبت ویزیت اقدام نمایید. سلامت و موفق باشید.

  4. قائم گفت:

    سلام آقای دکتر
    من میخوام برای هیپنوتیزم (برای درس خوندن (اصلا علاقه ای به خوندن ندارم) و مشکل صحبت کردن با دیگران) بیام پیش شما. چندتا سوال دارم ممنون میشم جواب بدید.
    چند جلسه لازمه که بیام؟
    با توجه به این که من تهران نیستم فاصله بین جلسات باید چند روز باشه؟
    و این که هزینه هر جلسه تقریبا چقدر میشه؟ (میخوام بدونم میتونم پرداخت کنم یا نه)

  5. رامین گفت:

    با سلام و خسته نباشید خدمت جناب دکتر.
    آیا میشه لهجه ی اذری رو با هیپنوتیزم از بین برد؟

    • سلام رامین جان

      سلام.کنترل لهجه با تمرینات گفتاردرمانی قابل انجام است و البته نیازمند زمان و تمرین است.درضمن جهت آموزش فن بیان
      و افزایش مهارتهای کلامی می توانید از بسته های آموزشی فن بیان سخنوران استفاده کنید.موفق باشید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.